به گزارش نافع، ﺑﻪ اﺳﺘﻨﺎد ﻣﺎده ۱۱ ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺴﻤﺎﻧﺪ ﺗﻤﺎم ﻣﺮاﮐﺰ ﺗﻮﻟﯿﺪﮐﻨﻨﺪه ﭘﺴﻤﺎﻧﺪهاي وﯾﮋه و زﺑﺎﻟﻪ‌هاي ﻋﻔﻮﻧﯽ ﭘﺰﺷﮑﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺟﺪاﺳﺎزي ﭘﺴﻤﺎﻧﺪ‌هاي ﻋﻔﻮﻧﯽ پرخطر از زباله‌هاي عادي اقدام كنند كه متأسفانه به دليل هزينه بالاي بي‌خطرسازي زباله‌ها، بسياري از مراكز درماني زير بار آن نمي‌روند.

در پاسخ به اين سؤال‌ها، مسؤولان حرف‌هاي زيادي براي گفتن دارند و پاسخشان در يك جمله خلاصه مي‌شود: دفن زباله‌هاي عفوني در شهر مشكلات زيادي دارد، بيمارستان‌ها كه جاي خود دارد و بايد به اين معضل مراكز درماني، دندان‌پزشكي‌ها، آزمايشگاه‌ها، تزريقاتي‌ها و... را اضافه كرد.

هشدار محيط زيست به دفع غير بهداشتي پسماندهاي عفوني بيمارستان‌ها

رئيس اداره محيط زيست انساني اداره كل حفاظت و محيط زيست همدان در گفتگويي درباره پسماندهاي پزشكي گفت: مديريت زباله‌ها، به‌خصوص زباله‌هاي بيمارستاني، يكي از معضلات جوامع مدرن امروزي است، در سال‌هاي اخير، خطر زباله‌هاي پزشكي با پيدايش مواد شيميايي و داروهاي جديد و بيماري‌هاي نوظهور، دوچندان شده است.

ايرج اسدي افزود: مديريت غيراصولي زباله‌هاي بيمارستاني، مشكلات زيادي براي محيط زيست به همراه مي‌آورد، اين زباله‌ها نه تنها تهديدي براي كاركنان بيمارستان و شهرداري، بلكه براي تمامي انسان‌هايي است كه با آن سر و كار دارند.

وي اظهار داشت: رويه كنوني دفع زباله در بعضي از آزمايشگاه‌ها، مطب‌ها و كلينيك‌ها و مراكز درماني استان  همدان بدين گونه است كه تمام زباله‌ها از زباله‌هاي اداري، عفوني، پسماندهاي غذايي، ساخت‌وساز گرفته تا مواد شيميايي خطرناك، هنگام توليد، جمع‌آوري، انتقال و در نهايت نابودسازي با هم آميخته مي‌شوند، در نتيجه، تمامي زباله‌هايي كه از اين گونه مراكز خارج مي‌شوند، بالقوه آلوده‌كننده و خطرناك هستند.

اين مسؤول ادامه داد: كارگراني كه با زباله‌ها سر و كار دارند (كارمندان بيمارستان، كارگران شهرداري و زباله جمع‌كن‌ها) در معرض بيشترين خطر ابتلا به بيماري‌هاي گوناگون قرار دارند، ساير شهروندان نيز در معرض خطر هستند و اين خطر به سه طريق آن‌ها را تهديد مي‌كند: تماس با سطل‌هاي زباله شهرداري؛ قرار گرفتن در معرض آلاينده‌هاي شيميايي و بيولوژيكي موجود در آب و خاك و آلاينده‌هاي شيميايي به‌جامانده بر روي زباله‌هاي بازيافت شده به روش غيراصولي و توسط افراد زباله گرد.

اسدي اضافه كرد: شيوه‌‌هاي پردازش و امحاي زباله‌ها بيمارستاني و ساير پسماندهاي مشابه متفاوتند، آنچه ضروري است جداسازي زباله‌هاي عفوني و غيرعفوني (از مبدأ) پيش از پردازش و انهدام آن‌هاست.

وي ادامه داد: زباله‌ها و پسماند‌هاي بيمارستاني بايد تفكيك شوند و تفكيك زباله‌هاي عفوني بيمارستان‌ها از ساير پسماند‌ها و زباله‌هاي غيرعفوني موجود در بيمارستان‌ها از افزايش هزينه‌هاي موجود در اين زمينه جلوگيري مي‌كند.

اسدي با اشاره به اينكه مسؤولان بهداشتي بايد استفاده از روش‌هاي بي‌خطرسازي پسماند‌هاي بيمارستاني را در دستوركار قرار دهند، گفت: اجراي اين روش‌ها در بيمارستان‌ها ضروري است و بستر‌هاي اجرايي اين روش‌ها بايد در تمامي بيمارستان‌ها فراهم شود.

وي با بيان اينكه بعضاً مشاهده مي‌شود كه پس از بي‌‌خطر‌سازي مجدداً پسماندهاي بي‌خطر شده با پسماند‌هاي ديگر مخلوط مي‌شوند، اضافه كرد: اين موضوع يكي از مهم‌ترين مشكلات موجود در اين زمينه محسوب مي‌شود و مسؤولان بايد با ايجاد راهكار‌هاي مناسب مشكلات موجود در اين زمينه را ساماندهي كنند.

رئيس اداره محيط زيست انساني اداره كل حفاظت محيط زيست همدان در ادامه تصريح كرد: هر سه ماه يكبار آناليز خروجي‌هاي اتوكلاو (دستگاه‌هاي بي‌خطرساز) توسط واحد بيمارستاني و با دعوت از آزمايشگاه‌هاي معتمد سازمان حفاظت محيط زيست انجام مي‌شود كه تأثير بسزايي در حفظ كيفيت عملكرد اين دستگاه‌ها دارد.

بازي با سلامت مردم درست در وسط شهر؛ هنوز زباله‌هاي عفوني جلوي مطب‌ها ديده مي‌شود

كارشناس فني مديريت پسماند شهرداري همدان هم درباره چرايي اين سؤال‌ها گفت: بر اساس قانون، شهرداري همدان تنها متولي پسماندهاي عادي است و بيمارستان‌ها و مراكز درماني خود بايد نسبت به بي‌خطرسازي پسماند‌هايشان اقدام كنند، با اين حال با تمام بيمارستان‌هاي فاقد سامانه بي‌خطرسازي پسماندهاي عفوني براي جمع‌آوري قراردادي منعقد شده است.

اقدس خداكرمي افزود: طبق قانون بايد توليدكنندگان زباله‌هاي عفوني پس از بي‌خطرسازي، آنها را به شهرداري تحويل دهند اما متأسفانه هنوز شاهد بي‌توجهي برخي مطب‌ها و درمانگاه‌ها در اين‌باره هستيم.

وي افزود: متأسفانه يكي از كارگران زحمتكش شهرداري به هنگام بارگيري زباله، سوزن سرنگ در انگشتش فرو رفت و عفونت شديدي موجب قطع شدن دست وي شد.

وي ادامه داد: با پيگيري شهرداري مقرر شد اين موضوع با جديت پيگيري شود و مشكل هرچه سريعتر برطرف شود در غير اين صورت جان و سلامت كارگران خدماتي شهرداري به هنگام جمع‌آوري زباله تهديد مي‌شود.

تنها 8 بيمارستان در استان همدان داراي سيستم زباله‌سوز هستند

خدا كرمي افزود: از 20 بيمارستان فعال استان همدان، هشت بيمارستان داراي سامانه زباله‌سوز بوده و بقيه نيز غيرفعال يا بدون سامانه زباله‌سوز است.

وي گفت: زباله‌هاي عفوني توليد شده در بيمارستان‌هاي همدان روزانه پنج تن است كه قابل بازيافت نيستند.

خداكرمي اظهار داشت: از آنجا كه سوزاندن زباله‌هاي عفوني روش مناسبي براي از بين بردن ميكروب‌هاي عفوني نبوده، موضوع امحاي زباله از چند سال پيش در كشور مطرح شد كه به تبع آن بيمارستان‌هاي استان همدان نيز در اين چندسال با استاندارد بالا به اين دستگاه‌ها مجهز شدند.

كارشناس فني مديريت پسماند شهرداري همدان ابراز داشت: توليد زباله‌هاي عفوني در بخش خصوصي، مطب‌ها و آزمايشگاه‌ها اكنون از دغدغه‌هاي اصلي است، در اين حوزه براي رفع اين مشكل با بخش خصوصي و نظام پزشكي وارد مذاكره شديم.

وي افزود: نظام پزشكي متولي امور پزشكي است، طبق قانون در هر مكاني كه زباله عفوني توليد مي‌شود، مسؤول و صاحب آن‌جا موظف است كه اين زباله عفوني را به روش صحيح و بي‌خطر به زباله معمولي تبديل كند.

جامعه پزشكي همكاري نمي‌كند/ سلامت مردم درگير مبلغي ناچیز

وي در پاسخ به اين سؤال كه حمل زباله‌هاي بيمارستاني به عهده كيست، مي‌گويد: طبق آنچه در آيين‌نامه پسماند نوشته شده است، حمل زباله‌هاي بيمارستاني و بي‌خطرسازي آن‌ها از وظايف توليدكننده اين زباله‌هاست، اما شهرداري توافق كرده است كه بعد از بي‌خطرسازي در قبال دريافت مبلغ كمي اين زباله‌ها را حمل كند. كارشناس فني مديريت پسماند شهرداري همدان با تأكيد بر اينكه مشكل زباله‌هاي مطب‌هاي خصوصي در اين شهر مسأله‌ساز شده است، افزود: هيچ قانوني ما را ملزم نكرده است كه نسبت به جمع‌آوري زباله‌هاي عفوني اقدام كنيم.

اين مسؤول ادامه داد: مطابق ماده هفت قانون مديريت پسماند، شهرداري‌ها هيچ تعهدي براي حمل زباله‌هاي عفوني ندارند مگر اينكه اين زباله‌ها بي‌خطر شوند. وي با گلايه از جامعه پزشكي مي‌گويد: متأسفانه تعدادي از مطب‌هاي سطح شهر در پرداخت هزينه حمل زباله‌هاي عفوني خود كه شايد ماهيانه مبلغ ناچيزي باشد، هم كوتاهي مي‌كنند، اين در حالي است كه پزشكان بيشتر از هر قشر ديگري بايد دغدغه سلامت افراد جامعه را داشته باشند.

اقدس خداكرمي با بيان اينكه هيچ اهرمي دست شهرداري براي الزام مطب‌ها به ساماندهي وضعيت زباله‌هايشان وجود ندارد، خواستار مساعدت نظام پزشكي براي عقد قرارداد با شهرداري‌ها در راستاي اختصاص ماشين جمع‌آوري زباله‌هاي عفوني و پزشكي شد.

تنها بيمارستان‌هاي فرشچيان و بعثت مجهز به فناوری بي‌خطرسازي زباله‌هاي عفوني هستند

كارشناس بهداشت محيط معاونت درمان دانشگاه علوم پزشكي همدان نيز در اين گفتگو اظهار داشت: طبق مصوبه مجلس شوراي اسلامي، بحث بي‌خطرسازي پسماندهاي بيمارستاني به عهده مبدأ توليدكننده پسماندهاست، در حال حاضر بيمارستان‌هاي استان همگام با سايراستان‌ها در اين امر قدم برداشته‌اند، به دليل مشكلاتي از جمله آلودگي هوا، پخش شدن ذرات معلق در هوا و ايجاد گازهاي سمي و همچنين نزديكي محل سوزاندن زباله‌ها به مناطق مسكوني، استفاده از دستگاه‌هاي زباله‌سوز، منسوخ شده و طبق قانون ممنوع است.

محمد حيدري در تشريح نحوه دفع زباله‌هاي عفوني بيمارستاني گفت: از بين بردن پسماندهاي بيمارستاني هم اكنون به دو روش فيزيكي و شيميايي انجام مي‌شود كه عمدتاً روش‌هاي فيزيكي مدنظر است كه توسط دستگاه اتوكلاو يا استريليزاسيون انجام مي‌شود، دستگاه‌هاي بي‌خطرساز، اتوكلاو (دستگاهي است كه نه تنها مشكلات دستگاه‌هاي زباله‌سوز را ندارد بلكه قابليت بازيافت را از زباله مي‌گيرد) زيرا طبق قانون بازيافت زباله‌هاي عفوني بيمارستاني ممنوع است اما سودجوياني هستند كه اقدام به بازيافت اين زباله‌ها و برگرداندن آن به چرخه توليد مي‌كنند، اين دستگاه، ضمن بي‌خطرسازي و از بين بردن فاكتور عفوني، وظيفه خرد كردن زباله‌ها را نيز انجام مي‌دهند به طوري كه موجب كاهش حجم زباله تا 70 درصد مي‌شود كه اين مسأله براي دفع نهايي بسيار كمك‌كننده است.

كارشناس بهداشت محيط معاونت درمان دانشگاه علوم پزشكي همدان افزود: هم اكنون از 5 بيمارستان تابع دانشگاه علوم پزشكي در سطح شهر همدان، بيمارستان‌هاي فرشچيان و بعثت مجهز به اين سامانه هستند و در حال حاضر فراهم كردن زيرساخت براي مجهز شدن ساير بيمارستان‌هايي كه فاقد اين فناوري هستند در دستور كار است و بخش عمده‌اي از كار انجام گرفته و كارهاي كارشناسي انجام شده است.

حيدري ادامه داد: هم اكنون در مرحله انجام امور اداري براي برگزاري مناقصه هستيم كه با درج آگهي در روزنامه‌هاي كثيرالانتشار كليد خواهد خورد، اما فعلاً اين بيمارستان‌ها، طي يك قرارداد با سازمان مدیریت پسماند شهرداري، پسماندها را با سرويس‌هاي ويژه و به طور مجزا از ساير زباله‌ها براي دفع در سايت دفع پسماند بيمارستاني به شهرداري مي‌سپارند.

حيدري افزود مطب‌ها، كلينيك‌ها و آزمايشگاه‌ها هم بخشي از توليدكننده‌هاي زباله‌هاي پزشكي هستند كه بايد با استفاده از تجهيزات كوچكتر و محدودتر، اقدام به دفع اصولي زباله‌ها كنند و يا با عقد قرارداد با مراكز بيمارستاني، پسماندهاي خود را به آنجا منتقل كنند.

وي گفت: با فراگير شدن همه بيمارستان‌ها به دستگاه‌هاي بي‌خطرساز، مطب‌ها، كلينيك‌ها و آزمايشگاه‌ها هم از اين قاعده مستثني نيستند و تجهيز آنها در دستور كار قرار خواهد گرفت.

حيدري ادامه داد: 80 درصد زباله‌هاي توليدي بيمارستاني بايد غيرعفوني و تنها 20 درصد عفوني باشد كه ما در حال حاضر با اين رقم فاصله داريم.

در آينده‌اي نزديك مشكل پسماندهاي عفوني به طور كامل مرتفع مي‌شود

كارشناس بهداشت محيط معاونت درمان دانشگاه علوم پزشكي همدان در ادامه تصريح كرد: از آنجا كه هزينه‌هاي بي‌خطرسازي، هزينه‌هاي سنگيني است، تفكيك مناسبي را مي‌طلبد، زباله‌هاي توليدي در بيمارستان‌ها به زباله‌هاي عفوني، غيرعفوني يا شبه خانگي، تيز و برنده خطرناك، شيميايي و دارويي تفكيك مي‌شوند كه هر كدام با تجهيزات مشخصي به جايگاه دفع زباله منقل مي‌شود.

محمد حيدري در پايان با اشاره به اينكه در حال حاضر تمام معيارهاي فني و بازرگاني كار تبيين و ابلاغ شده است، ابراز اميدواري كرد: با تأمين اعتباري كه مورد نياز است در آينده‌اي نزديك مشكل پسماندهاي عفوني به طور كامل مرتفع مي‌شود.

گزارش از فرشته درهم فروش