این برنامه دربردارنده سیاست های کلی برنامه پنجم توسعه شامل 45 بند و سرفصل هایی از جمله امور فرهنگی، علمی و فناوری، اجتماعی، اقتصادی و امور سیاسی، دفاعی و امنیتی کشور بوده است.
برنامه اول توسعه را دولت هاشمی رفسنجانی نوشت و مجلس مهدی کروبی، تصویب کرد.دراین برنامه که در آخرین سال جنگ ایران و عراق، شروع و سال 72 به پایان رسید بیشترین توجه و تمرکز دولت به مبحث کنترل جمعیت و توجه به کسری بودجه در کشور مورد توجه قرار گرفت.
برنامه دوم توسعه از سال 74 آغاز و سال 78 همزمان با شروع کار دولت محمد خاتمی به پایان رسید. به این ترتیب، دولت هاشمی رفسنجانی، دومین برنامه خود را برای توسعه کشور تدوین کرد و این بار علی اکبر ناطق نوری، رئیس مجلس شورای اسلامی بود.
در برنامه دوم توسعه، همچنان هم سیاست ها تحدید جمعیت، تلاش در جهت تحقق عدالت اجتماعی، افزایش بهره وری، رشد و توسعه پایدار اقتصادی با محوریت بخش کشاورزی، اصلاح ساختار نظارتی اجرائی و قضائی کشور در جهت تحقق اهداف برنامه، تلاش در جهت کاهش وابستگی اقتصاد کشور به درآمدهای حاصل از نفت و توسعه بیش از پیش صادرات غیر نفتی، تقویت بنیه دفاعی کشور در حد نیاز در چارچوب سیاست ها و تدابیر فرماندهی معظم کل قوا، حفظ محیط زیست و استفاده بهینه از منابع طبیعی کشور و ایجاد تعادل در بخش های اقتصادی ( تعاونی، خصوصی و دولتی) مورد توجه قرار گرفت.
برنامه سوم توسعه را دولت محمد خاتمی نوشت و فروردین ماه سال 79 مجلس با ریاست علی اکبر ناطق نوری آن را برای مدت پنج سال، یعنی از سال 80 تا سال 84 تصویب کرد. دولت اصلاحات در این برنامه با یکصد و نود و نه ماده و پنجاه و هفت تبصره سعی داشت تا بیشتر به چالش های اساسی کشور در آینده، نظیر جوانی جمعیت، افزایش سطح مشارکت اجتماعی، اشتغال زایی و فراهم آوردن رشد اقتصادی مورد نیاز برای کاستن از نرخ بیکاری فعلی، توسعه منابع انسانی و فناوری و بهره مندی از منابع امکانات کشور توجه کند.
برنامه چهارم توسعه را هم دولت اصلاحات نوشت. برنامه ای که سال 83 توسط مجلس شورای اسلامی به ریاست غلامعلی حدادعادل برای سال های 85 تا 89 تصویب شد ولی محمود احمدی نژاد، رییس دولت نهم که مجری آن بود، برنامه را نصفه و نیمه رها کرد. نصفه و نیمه رها کردنی که در نهایت باعث شد نمایندگان مجلس به فکر تحقیق و تفحص درباره اجرای آن بیافتند.
برنامه پنجم توسعه توسط دولت احمدی نژاد که دومین برنامه توسعه دولت خاتمی را نصفه و نیمه رها کرده بود، در سال 88 برای سال های 90 تا 94 نوشته شد و توسط علی لاریجانی تصویب شد.
قضاوت درباره اقدامات و برنامه های انجام شده یا نشده برنامه پنجم توسعه که با نقدهای فراوان اقتصاددانان و یا مهرهای دولت یازدهم از جمله اینکه برخی آن را برنامه نمی‌دانستند، عده‌ای به جزییات و نحوه اجرای آن نقد داشتند و برخی دیگر آن را بدون پارادایم و تفکر ارزیابی می کردند را به عهده کارشناسان می گذاریم.
امیدواریم دولت تدبیر و امید با وجود کارشناسان و اقتصاددانان خبره ایی که معتقدند کار اقتصادی و برنامه ریزی های مهم کشوری باید توسط اهل این اقدامات صورت بگیرد برنامه ششم توسعه را به سمت آبادانی و ارتقای فرهنگ و اقتصاد کشور هدایت کنند.

پورعبدالله
انتهای پیام/ح