به گزارش نافع، به نقل از کورنگ، پس از اجرای موفقیت آمیز این طرح در استانهای اصفهان و شیراز هم اکنون این طرح در نهاد مقام معظم رهبری در دانشگاه علوم پزشکی اراک به عنوان سومین استان در حال اجرا شدن می‌باشد.

قوی‌ و پررنگ شدن اعتقادات مذهبی در زمان گرفتاری و مصیبت از جمله هنگام بیماری، مخصوصاً بیماری‌های سخت و طولانی، نکته‌ای است که قرآن کریم به صراحت از آن سخن می‌گوید: (وَ إِذَا مَسَّ الْانسَانَ ضُرٌّ دَعَا رَبَّهُ مُنِيبًا إِلَيْه ؛ هنگامى كه انسان را زيانى رسد، پروردگار خود را مى‏خواند و بسوى او باز مى‌گردد.[1]) . و این علاوه بر آن اعتقادات خاصی است که برخی بیماران درباره بیماری خود دارند، که گاهی آن را امتحان الهی دانسته و گاهی هم از آن به عنوان نتیجه گناه و اعمال زشت خود و کفاره گناهان یاد می‌کنند.

از همین روی که متدیّنین(در همه ادیان) نگاه دینی به بیماری خود دارند، و همچنین از آنجا که سلامت و نشاط روح، ارتباط مستقیم و مؤثری با سلامت و نشاط جسم دارد، سازمان بهداشت جهانی، سلامت را به معناي رفاه جسمي، رواني، اجتماعي و معنوي تعریف کرده است. بر اساس این تعریف مراکز درمانی موظف هستند علاوه بر توجه به بُعد جسمی، روانی و اجتماعی بیمار به بُعد معنوی و روحی او هم توجه داشته باشند.

انجمن روانپزشکی آمریکا توصیه می‌کند که پزشکان گرایش مذهبی و معنوی بیماران را جویا شوند. زیربنای این توصیه‌ها این است که مراقبت از بیمار بسیار فراتر از درمان بیمار است و دربر گیرنده نیازهای مختلف بیمار است. اکثر بیماران خواهان برآورده شدن نیازهای معنوی و مذهبی خود هستند.[2]

جالب است بدانید طبق آمار به عمل آمده[3] از میان جامعه آماری 1390 نفریِ بیماران بستری در بیمارستان‌ها، 4/79 بیماران گفته‌اند: لازم است یک کارشناس مذهبی در بیمارستان حضور داشته باشد تا در مورد احکام و سوالات مذهبی با او مشورت نمایم.

و بر اساس همین آمار از جامعه آماریِ 1579 نفری، 2/90 از بیماران گفته‌اند: نیازهای مذهبی من باید جزء مهمی در مراقبت از من باشد.

بنابراین یکی از اساسی‌ترین حقوق بیماران توجه به بعد روحی و معنوی آنان است. متأسفانه علی‌رغم سفارش‌های مؤکّد دین اسلام نسبت به تقویت ابعاد روحی و معنوی بیماران، در این زمینه هم کشورهای غیر مسلمان گوی سبقت را از ما ربوده و توجه به روح و معنویت بیماران را جزء برنامه‌های درمانی خود قرار داده‌اند. و در همین راستا وجود یک کشیش یا روحانی مذهبی(در هر دین و آئینی که هستند) را جزء استانداردهای بیمارستان قرار داده‌اند.

خوشبختانه چندسالی است به همّت نهاد مقام معظم رهبری در دانشگاه علوم پزشکی، طرح «مشاور روحانی» در برخی استان‌های کشور آغاز شده است. پس از اجرای موفقیت آمیز این طرح در استانهای اصفهان و شیراز هم اکنون این طرح در نهاد مقام معظم رهبری در دانشگاه علوم پزشکی اراک به عنوان سومین استان در حال اجرا شدن می‌باشد.

به طور کلی وظایف «مشاور روحانی یا مشاور بالینی» را می‌توان به دو بخش اصلی و فرعی تقسیم بندی نمود.

با توجه به ارتباط بسيار نزديک بيماريهای جسمی و روحی و اثر متقابل آنها بر يکديگر وظیفه اصلی «مشاور روحانی» مراقبت روحی و معنوی از بیماران مخصوصاً بیماران صعب العلاج از طریق برقراری ارتباط روحی و معنوی با آنان و همچنین بالا بردن امید به زندگی در آنها می‌باشد. و از همین نکته تفاوت ذاتی «مشاور روحانی» با عناوینی همچون «مسئول فرهنگی» و «پاسخگوی مسائل شرعی» روشن می‌گردد. هرچند که یک شخص روحانی به حسب وظیفه ذاتی خود از این عناوین نیز بیگانه نمی‌باشد.

از وظایف فرعی (البته کاملاً مهم و لازم و ضروری) «مشاور روحانی» می‌توان به موارد ذیل اشاره نمود.

مشاوره مذهبی به مراجعین در زمینه‌ مسائل دینی، خانوادگی، فردی و .... .
پاسخگوئی به مسائل شرعی بیماران، همراهان و کادر درمانی و غیر درمانی.
برگزاری نماز جماعت.
تقویت انگیزه‌های دینی در پرسنل جهت خدمت به مراجعین و بیماران و افزایش رضایتمندی آنها از خدمات ارائه شده.
همدلی و همدردی با خانواده ‌بیماران صعب العلاج  در ضمن تقویت روحیه آنها با گفتگو و بیان فلسفه دینی ابتلاءات مؤمنین.
ایجاد و افزایش نشاط معنوی در بین کادر بیمارستان.
تعدیل انتظارات بی‌مورد برخی بیماران یا همراهان آنها با بیان حقوق بیمار و وظایف کادر پزشکی.

ناگفته نماند نهاد مقام معظم رهبری در دانشگاه علوم پزشکی در جهت ارتقاء سطح دانش و توانائی مشاوران روحانی دوره‌های مورد نیاز از جمله دوره‌های اصول و فنون مشاوره، آشنایی با قوانین درمانی بیمارستانها، مهارت‌های ارتباطی با بیماران و ... را برگزار می‌نماید و مشاوران موظف به شرکت در این دوره‌ها می‌باشند.

رهبر بختیاری روحانی مشاور بیمارستان شهید مدرس ساوه

[1] . سوره زمر، آیه8.

[2] . سلیمان زند، نیاز به مراقبت‌های مذهبی در بیماران بستری.

[3] . همان.

انتهای پیام/ح