به گزارش نافع، شهر همدان با سبک معماری خاص خود، از شهرهای شعاعی با دوایر متحدالمرکز جهان به شمار می‌رود.

با منشعب شدن 6 خیابان اصلی از میدان امام(ره)، می‌توان به همه نقاط همدان سفر کرد، میدان مرکزی همدان با حدود یک قرن قدمت، در دوره پهلوی ساخته شده و اکنون به عنوان یکی از اماکن تاریخی این شهر به ثبت ملی رسیده است.

دو گنبد فلزی در ابتدا و در هر دو طرف هر 6 خیابان این میدان طراحی شده که در زیر آن مغازه‌‎هایی احداث شده است.

روزانه اکثر شهروندان برای کارهای روزمره خود از این میدان عبور کرده و یا به علت گستردگی میدان و فضای سبز آن دقایقی، خود را مهمان محوطه آن کرده و استراحت می‌کنند.

با قرار گرفتن مغازه‌های مختلف در زیر ساختمان‌های تاریخی دور میدان امام، تابلوهای بسیاری بر بالای مغازه‌ها نصب شده که نمای تاریخی اطراف میدان را پوشانده است.

اما میدان امام(ره) این روزها رنگ و روی دیگری به خود گرفته و میل به ساماندهی در آن هویدا شده است.

کار ساماندهی این میدان از چند روز گذشته با مشارکت اصناف و شهرداری آغاز شده که در ابتدا اقدام به جمع‌آوری تابلوهای سردرب مغازه‌ها کرده‌اند.

با جمع‌آوری تابلوهای مغازه‌های اطراف میدان امام، شکل و هویت اصلی آن بازگشته و شکل واقعی آن هویدا شده اما اکنون آنچه پدیدار شده جداره‌های کثیف و گاه ترک خورده آن است که جلوه نازیبایی را ایجاد کرده است.

کار ساماندهی یک ابنیه تاریخی نیازمند همکاری و ورود جدی میراث فرهنگی است تا ضمن ترمیم جداره‌ها و دیواره‌های بنا، موجب ماندگاری هویت اصلی آن شود.

کار ساماندهی میدان امام، از سال‌های پیش مطالبه رسانه‌ها، مردم، کسبه این مکان و مسئولان بوده است اما آنچه در این جا باید گفت این است که این ساماندهی نه تنها نباید مقطعی باشد بلکه نیازمند ورود تمام نهادهای مرتبط برای ساماندهی است تا بتوان شاهد تحولی اساسی بود.

*ضرورت مشارکت جدی میراث فرهنگی در ساماندهی میدان امام (ره)

رئیس اتاق اصناف همدان در گفت‌وگو با خبرنگار فارس، با بیان اینکه ساماندهی میدان امام (ره) از 20 روز پیش آغاز شده، اظهار کرد: کار بازسازی، ترمیم و زیباسازی این میدان تاریخی با همکاری اصناف و شهرداری آغاز شده است.

حمیدرضا فرسایی‌وحید با ابراز گله‌مندی از اینکه هنوز میراث فرهنگی مشارکتی برای ترمیم دیواره‌های اطراف میدان نکرده است، افزود: هنوز کارشناسان مجموعه میراث فرهنگی برای بررسی جداره‌هایی که باید ترمیم شود، اقدام نکرده‌‌اند که باید برای جلوگیری از ورود خسارت به معماری کهن این میدان، هرچه زودتر اقدامات لازم انجام شود.

وی با تأکید بر همزمانی طرح آغاز ساماندهی میدان امام از سوی تمام دستگاه‌ها گفت: اگر دستگاه‌هایی که قرار بود در ساماندهی میدان امام مشارکت داشته باشند، همزمان با هم وارد می‌شدند، ضمن اتمام سریعتر کارها، نارضایتی از سوی مردم نیز ایجاد نمی‌شد.

رئیس اتاق اصناف همدان بیان داشت: اینکه در هر برهه زمانی یک سازمان برای ساماندهی اقدام کند، ضمن کندی کار ساماندهی، نارضایتی مردم را نیز به دنبال خواهد داشت.

وی با بیان اینکه میدان امام با ساماندهی به طرح معماری قدیم بازمی‌گردد، افزود: در حال حاضر تابلوهای واحدهای صنفی از سردرب مغازه‌ها جدا شده تا ضمن یکسان‌سازی، تابلوها منطبق با نوع معماری و فضای میدان تاریخی عوض شود.

فرسایی‌وحید با بیان اینکه سازمان زیباسازی شهرداری در این زمینه به خوبی وارد شده است، تأکید کرد: در امر ساماندهی میدان امام، شاهد فعالیت همه‌جانبه اداراتی مانند برق نیستیم، تا با جابه‌جایی سیم‌های برق، این مسئله نیز ساماندهی شود.

وی در پاسخ به اینکه اکثر مغازه‌های دور میدان امام فست‌فود هستند، گفت: قرار است کاربری این واحدهای صنفی تغییر کند، زیرا این نوع کاربری با آداب و رفتار میدان تاریخی سازگاری ندارد.

رئیس اتاق اصناف همدان بیان داشت: تغییر کاربری واحدهای صنفی اطراف میدان امام نیازمند فرآیند زمان‌بندی شده است و به این زودی‌ها به سرانجام نمی‌رسد.

وی با بیان اینکه اصناف پیشگام‌تر از سازمان‌های دولتی است، افزود: اگر سایر نهادها و سازمان‌ها نیز با اصناف همسو شوند، وضعیت شهر را سروسامان می‌بخشیم.

*ساماندهی میدان امام با عجله انجام نمی‌شود

معاون میراث فرهنگی همدان نیز در گفت‌وگو با خبرنگار فارس با بیان اینکه ورود میراث فرهنگی در ساماندهی میدان امام نیازمند تأمین اعتبار است، اظهار کرد: مرمت بناهای تاریخی اطراف میدان امام اعتبار لازم دارد که باید با اختصاص آن کار را شروع کرد.

بهرام توتونچی با بیان اینکه مرمت ابنیه تاریخی سالانه بر اساس برنامه‌ها مورد بازبینی قرار گرفته و تأمین اعتبار می‌شود، افزود: کار مرمت میدان امام(ره) به این سرعت انجام نمی‌پذیرد بلکه برای مرمت هر بدنه، باید همه موارد ترمیم ابنیه تاریخی لحاظ شود.

وی با بیان اینکه میراث فرهنگی 20 سال است که به تنهایی برای ساماندهی میدان وارد عمل شده است، افزود: میراث فرهنگی سال‌ها پشت سر هم لایه‌برداری‌هایی را انجام داده تا بتواند در ابتدا جداره‌ها را خواناسازی کند.

معاون میراث فرهنگی همدان با اشاره به سیمان‌کاری شدن بخش‌هایی از جداره‌های محوطه میدان امام، یادآور شد: برای ساماندهی در ابتدا باید سیمان‌های جداره‌ها جدا شود تا بافت و معماری اصیل این محوطه خارج شود و بتوان ترمیم را انجام داد.

وی با بیان اینکه ساماندهی میدان امام اقدامی مطلوب بوده و میراث فرهنگی نیز استقبال می‌کند، بیان داشت: این ساماندهی باید همه‌جانبه بوده و تتها روی سطوح انجام نشود بلکه در شیروانی‌ها و روی کالبد ساختمان‌های اطراف نیز باید انجام شود.

توتونچی با بیان اینکه در مرمت دو دهه قبل میراث فرهنگی به طبقات پایین ورود پیدا نکرد، افزود: برای مرمت طبقات پایین باید سطوح آجری از زیر سیمان بیرون بیاید تا ماندگاری بافت اصیل نیز حفظ شود.

وی با ابراز تأسف از اینکه سطوح جداره‌ها با چسباندن اطلاعیه‌های مختلف توسط سیریش و انواع چسب‌ها صدمه دیده است، بیان داشت: برای ترمیم و مرمت در ابتدا باید فرهنگ‌سازی انجام داد و اگر فردی با چسباندن اطلاعیه موجب تخریب مجدد جداره‌ها شد، پیگرد قانونی شود.

معاون میراث فرهنگی همدان با بیان اینکه 90 سال از عمر میدان امام همدان می‌گذرد، اظهار کرد: در این مدت دخل و تصرفاتی در این مکان اتفاق افتاده به طوری که با اضافه شدن مواردی به بدنه میدان، کل هویت آن دگرگون شده است.

*ساماندهی میدان امام جزء آرزوهای سازمان میراث فرهنگی است

وی تنها اختصاص اعتبار را برای ساماندهی میدان امام دخیل ندانست و افزود: به دنبال این هستیم این میدان وجهه‌ای چون میدان نقش جهان اصفهان پیدا کند، به طوری که باید مرمت‌های ساختاری نیز در پوشش ساختمان‌های اطراف میدان ایجاد شود.

توتونچی نوع کاربری واحدهای صنفی در محوطه میدان امام را نیز مهم دانست و گفت: محیط میدان امام باید هویت فرهنگی به خود بگیرد و افرادی که در امور روزمره به میدان می‌آیند، نیز باید در کنار سایر نهادهای مجری بتوانند این بدنه را حفظ کنند.

وی با بیان اینکه با ساماندهی کلی میدان امام موافق هستیم، اظهار کرد: تلاش می‌کنیم در اعتبارات استانی نیز ضمن جذب اعتبار، آنچه در توان سازمان است، انجام دهیم.

معاون میراث فرهنگی همدان بر لزوم توجه واحدهای صنفی به اهمیت بصری و انطباق هندسی در بنا تأکید کرد و گفت: میراث فرهنگی مخالفتی با ساماندهی میدان ندارد اما اگر عنصری از میدان امام حذف می‌شود، باید جایگزین آن نیز انتخاب شود.

وی با بیان اینکه باید در مغازه‌های میدان بدنه و ظاهر خوبی اعمال شود، خاطرنشان کرد: با اعمال بدنه مناسب، ضمن انطباق با بافت و معماری قدیمی، باید بتوان رضایت واحدهای صنفی و مردم را نیز جلب کرد.

توتونچی با بیان اینکه سرعتی عمل کردن در ساماندهی میدان امام نتیجه‌بخش نیست، افزود: باید با طمأنینه در این امر وارد عمل شد زیرا اگر کاری در میدان می‌شود باید کمترین نقص را داشته و کار ماندگار بماند.

وی با بیان اینکه شروع و اتمام کار مرمت میدان امام نیازمند 6 ماه تا یک سال زمان است، افزود: ما نمی‌توانیم تنها روی پوسته کار کنیم بلکه ساختار بنا برای ما مهم است.

معاون میراث فرهنگی همدان تأکید کرد: نگاه بلندمدت میراث فرهنگی به دنبال آن است که در بدنه میدان علاوه بر رویکرد تغییر نوع نگرش و شغل، این مکان را به محلی برای مناسبات فرهنگی تبدیل کند که این امر زمان‌بر است.

وی با بیان اینکه رویکرد میان‌مدت و بلندمدت میراث فرهنگی بر خروج از رکود طبقات فوقانی میدان است، افزود: طبقات فوقانی باید به یک فضاهای فرهنگی فاخر مانند موزه تاریخ و تمدن، نمایشگاه عرضه صنایع‌دستی استان، موزه مردم‌شناسی و یا غیره تبدیل شود.

توتونچی با بیان اینکه ساماندهی میدان امام تنها بر عهده شهرداری، میراث فرهنگی یا اصناف نیست، اظهار کرد: باید همه با هم تفکر جامعی داشته باشیم و نگاه ما افق دوردست باشد.

وی با بیان اینکه ساماندهی نباید تنها اصلاح تابلو و بدنه باشد، اظهار کرد: همه موارد ساماندهی هم نیازمند اعتبار و هم نیازمند نگاه جامعی از سوی نهادهای مرتبط است.

منبع:فارس

انتهای پیام/ح