این روستای زیبا از شمال شرقی به کوه سردره، از غرب به روستای سیمین، از جنوب غربی به کوه سرخ بلاغ، از شرق به کوه قره داغ و از جنوب و جنوب شرقی به دره بارانی و دره قشلاق محدود می‏شود.

علت نامگذاری :

در گویش کردی «ور» به معنی کنار و «کانه» به معنی چشمه است. ورکانه نیز به معنی قرار گرفتن در کنار آب و چشمه می‏باشد.

از نقطه نظری دیگر روستای ورکانه به دلیل اینکه در پیرامون آن معادن سنگ به فراوانی مشاهده میشود، نام ورکانه را به خود گرفته و وجه تسمیه روستای ورکانه را معادل محلی که در نزدیکی معدن یا ورکان است، آورده اند.

پیشینه روستای ورکانه به بیش از 400 سال می‌رسد. روستای ورکانه در دامنه جنوبی زاگرس مرکزی قرار گرفته وعموما به دلیل کوهستانی بودن و برخورداری از طبیعت زیبا از مناطق بسیار بکر به شمار می‌رود.

سنگ، سنگ لاشه، سنگ مالون، خشت و آجر انواع مصالح متعارف ساختمانی در ابنیه روستای ورکانه است و عنصر سنگ به عنوان اصلیترین مصالح در ابنیه روستای ورکانه بیش از هر چیز در بازدید از روستا به چشم میخورد و به نظر میرسد کاربرد سنگ در روستا به علت فراوانی این عنصر در روستا و سختی و مقاومت آن در برابر تغییرات جوی و همچنین کمبود آجر و خشت در منطقه بوده است.

در روستای ورکانه همدان که به عنوان نگین گردشگری روستایی این استان شهرت یافته است، سنگ‌های لاشه که تمام‌ کوچه‌های آن را احاطه کرده‌اند، زیر نورهای موضعی به رنگ قهوه‌ای سوخته در می‌‌آیند که تصاویر اروپای دوران رنسانس را یادآور می‌شود.

هسته اولیه این روستا که پیرامون قنات روستا شکل گرفته، قدمتی نسبتاً طولانی دارد و سابقه تاریخی آن به اوایل دوره صفوی مربوط می‏شود.

مردم روستای ورکانه به زبان‏های آذری، فارسی و کردی سخن می‏ گویند.

روستای ورکانه همدان یکی از 6 روستای گردشگری همدان است که نام آن در فهرست آثار ملی به ثبت رسید و به عنوان منطقه ویژه گردشگری کشور مطرح شد.

جاذبه‏ های گردشگری روستای ورکانه:

جریان رودخانه‏های فصلی سیمین و ورکانه، جریان دایمی آب قنات روستا و چشمه‏سارهای آن به ویژه در بهار و تابستان، طراوت خاصی به روستا می‏بخشند.

باغات سترده گردو، زردآلو، انگور و سیب، جلوه ویژه‏ای به روستا بخشیده و زیبایی دلپذیری پدید آورده‏اند.

کوه‏های اطراف روستا و دره‏های خان و جن، در فصول مختلف به ویژه در بهار که سرشار از طراوت و سرسبزی می‏شوند، مناظر زیبا و دلفریبی را ایجاد می‏کنند.

آثار تاریخی و مذهبی جالب توجهی در روستا وجود دارد که از میان آن‏ها می‏توان به ساختمان مسجد روستا در بافت قدیمی، اصطبل پرورش اسب با معماری خاص سنگی و قلعه مهری خانم که به شکل چلیپا ساخته شده و نیز معماری سنگی روستا اشاره کرد.

آرامگاه امامزاده غیب در بین مردم روستا احترام و ارزش زیادی دارد.

موسیقی رایج در میان مردم روستای ورکانه شامل ترانه‏هایی با اشعار باباطاهر عریان و بایاتی‏های آذری با موسیقی عاشیقی است که در مراسم شادی و عروسی‏ها مورد استفاده قرار می‏گیرد. همچنین نوعی موسیقی محلی به نام سربازی و سه پا نیز در میان مردم روستا رواج دارد.

روستای ورکانه در مسیر کوچ طوایف قزل یوسف، یارم طاقلو و ورکانی قرار دارد که هر سال از اواسط آبان ماه کوچ بهاره دارند. این طوایف براساس سنت های گذشته و ماهیت معیشتی به دنبال مراتع تازه، کوه ها و دره های بسیاری را پشت سر گذاشته درمیان بندها اتراق میکنند و پس از پایان فصل اعتدال، به قشلاق باز میگردند.

چشم انداز کوچ در مسیر زیبای ییلاق و قشلاق عشایر و ایلات، پیرامون این روستا را به عنوان یکی از پایگاه های اصلی تماشای کوچ عشایری تبدیل کرده است.

غذاهای محلی روستا مشتمل بر آبگوشت، انواع کباب و انواع آش مانند آش اوماج، آش پلته، آش واره، آش جو و ترخینه میباشد.

راه رسیدن به روستای ورکانه :

مسیر رسیدن به روستای ورکانه از همدان، در ابتدا انتخاب جاده همدان به ملایر و سپس محوریست که از این جاده منشعب می شود. پس از عبور از سد اکباتان و روستاهای یلفان، شمس‌ آباد و علی‌آباد از طریق جاده ورکانه به روستای ورکانه خواهید رسید.

گذشته از جاذبه های گردشگری ذکر شده در بالا، محور ارتباط اصلی روستا از شهر همدان نیز دارای مناظر و چشم ‌اندازهای زیبایی است که می‌تواند به عنوان محوری توریستی مطرح شود.

روستای بهکندان

جمعیت: ۱۱۰۰نفرامکانات:آب ،برق،گاز،تلفنشغل مردم:کشاورزی،دامداریمدرسه:ابتدایی و راهنمایی پسرانه و ابتدایی دخترانه
موقعیت: همدان، رزن، قروه درجزین، روستای بهکندان
 روستای بهکندان یکی از روستاهای سرسبز و دیدنی همدان می باشد که در دشت رزن واقع شده است.و  در حال حاضر حدودا دارای ۱۱۰۰نفر جمعیت می باشد. این روستا به تولید محصولات کشاورزی مانند هندوانهُ گوجه فرنگیُ خیارُ و فلفل شناخته شده است. البته محصول غالب روستا در سال های اخیر فلفل می باشد چرا که به دلیل مسایلی مانند کم آبی و خصوصا آفت های گیاهی که محصولاتی مانند گوجه فرنگی و خیار را از بین می برد، کاشت این محصول رواج پیدا کرده است. کم آبی شدید در سالیان اخیر باعث شده بایر و لم یزرع ماندن حدود 70درصد از زمین های کشاورزی روستا شده است. نکته ی قابل توجه این است که کشاورزان این روستا و روستاهای مجاور می باید الگوی کشاورزی خود را تغییر داده و از کاشت صیفی جات ، که نیاز به آب فراوانی دارند، صرف نظر نموده و به باغداری بپردازند. این اقدام نه تنها با وضعیت کم آبی سازگارتر است بلکه کشاورزان محترم روستا درآمد بیشتر و پایدارتری نیز نصیب شان خواهد شد. البته انتظار می رود مسئولان جهاد کشاورزی در زمینه ی مالی و خدماتی به یاری روستاییان بپردازند.
از مهمترین شاخصه های انسانی روستای بهکندان آمار بالای تحصیلات عالی در بین اهالی این روستا می باشدُ بطوری که جمعیت قابل توجهی از اهالی دارای مدارک عالیه ی دانشگاهی از لیسانس تا حتی دکترا می باشند.
پدیده ی مهاجرت یکی از مسایل مهم این روستا می باشد. بطوری که در دو دهه ی اخیر شاید جمعیتی بیش از جمعیت کنونی روستا اقدام به مهاجرت نمودند. مقصد مهاجران استان های تهران- البرز و قم بود. علت اصلی مهاجرت - و شاید تنها دلیل آن - بیکاری می باشد. به گفته ی علی عبدی، بهیار و نماینده ی چهارمین دوره شورای اسلامی روستایی، روستای بهکندان آهنگ مهاجرت در سال های اخیر کند شدهُ ولی همچنان ادامه دارد. یکی از دلایلی که باعث بیکاری مردم و پایین آمدن سطح درآمد آنها شدُ پدیده ی کم آبی بود که در نتیجه ی پایین رفتن سطح آب های زیر زمینی رخ داد و به دنبال آن اغلب چاه ها ی آبیاری خشک شده و یا قابل بهره برداری نبودند. همچنین این روستا دارای پنج رشته قنات با سابقه ی تاریخی طولانی بود که همگی در دهه ی اخیر خشک ویا بسیار کم آب شدند.
قینار چای
 از دیگر جاذبه های طبیعی روستای بهکندان چشمه ی آب معدنی به نام "قینار چای" می باشد که تعداد زیادی از مردم از راه های دور و نزدیک جهت آب درمانی به آنجا مراجعه می کنند. این چشمه به نوعی برای مردم روستا از یک قداست نیز برخودار می باشد تا جایی که مردم  روستا- البته بیشتر در گذشته- آنجا را محلی برای انجام نذورات خود قرار داده بودند. همچنین اعتقاد داشتند که آب این چشمه هر شب جمعه سر ریز می شود و تا شب جمعه ی بعدی مقدار آب تغییر نمی کند. مردم  روستا در سال های خشکسالی دور این چشمه جمع شده و  برای بارش باران دعا کرده و نذورات خود را عرضه می کردند.
احتمال وجود مخازن نفت در  بهکندان
در چند متری چشمه ی مزبور چشمه ی دیگری وجود داشت که در روی آب این چشمه مقداری نفت به چشم می خورد. تا جایی که مقع چشیدن آب آن طعم نفت را می شد احساس کرد.
سد مخزنی روستای بهکندان
سد مخزنی این روستا از جاذبه های گردشگری آن به شمار می رود.
قنات  "دهنه"
این قنات یکی از زیباترین قنات های منطقه می باشد که تا یک دهه قبل خروجی آب قابل توجهی داشت که بسیار سرد و مطبوع بود. اما متاسفانه در سالیان اخیر از حجم آب دهی آن به شدت کاسته شد. ویژگی قابل توجه در این قنات "مرموز بودن، داشتن نیروی مورائی و نیمه مقدس بودن آن " برای مردم روستا بود، بطوری که همان آیین ها م اعتقاداتی را که در رابطه با "چشمه ی قینار چای" داشتند برای این قنات نیز قابل تعمیم بود.
گفتنی است که در این روستا علاوه بر قنات مزبور چهار قنات دیگر وجود دارد.
نام مزارع روستای بهکندان
روستای بهکندان دارای سه منطقه ی کشاورزی مجزایی می باشد که هر کدام نام قلمرو خاص خود را دارند: مزرعه ی کجاوه، مزرعه ی اشاقه چول، و مزرعه ی یوخاری چول.

روستای سایان
 جمعیت:1۰۰۰ نفرامکانات:آب ،برق،گاز،تلفنشغل مردم:کشاورزی،دامداریمدرسه:ابتدایی و راهنمایی پسرانه و ابتدایی دخترانه
موقعیت: همدان، رزن، قروه درجزین، روستای بهکندان
سایان از روستاهای سرسبز با جاذبه های طبیعی دیدنی می باشد که مردم آن به مانند اغلب روستاهای همدان به کشاورزی و دامداری سنتی مشغولند. روستای سایان نیز مثل سایر روستاهای این منطقه با پدیده ی مهاجرت روبرو بوده است. به طوری که می توان گفت جمعیتی برابر با جمعیت فعلی -شاید هم بیشتر-از این روستا مهاجرت نموده اند. مقصد اصلی مهاجران شهر قم بوده و می باشد. به طوری که شهرک های حاشیه ی قم  از قبیل شهرک امام حسین و شهرک فاطمیه و محله نیروگاه قم سایانی های زیادی را در خود جای داده است.
روستای سایان علاوه بر طبیعت سرسبز و جاذبه های طبیعی دارای جاذبه های دیگری نیز می باشد؛ امامزاده سید حسین این روستا از گذشته های دور مورد علاقه و زیارت مردم سایان و روستاهای اطراف می باشد. مراسم تعزیه خوانی سایان نیز از شهرت زیادی برخوردار می باشد و تعزیه خوان های محبوب و پرطرفداری را پرورش داده است. از دیگر ویژگی های فرهنگی و انسانی این روستا داشتن عالمان مذهبی زیاد در مقایسه با دیگر روستاها می باشد.
 

نام روستا و وجه تسمیه آن 

نام روستا احمدآباد تپه میباشد که به گفته اهالی روستا به دلیل اینکه روستا توسط پسران فردی به نام احمد درکنارقلعه ای متروکه که به شکل تپه درآمده بود احداث گردیده است قدمت آن به130سال پیش برمیگردد قبر احمذ که بانی روستا بوده است  در روستای اوچ تپه میباشد  و اولین قبر ذر قبرستان احمدآباد قبر فردی نوجوان به نام قربان وردی فرزند هادی سال 1337 قمری می باشد.

تابعیت تقسیماتی

. روستای احمدآباد تپه بر اساس آخرین  تقسیمات کشوری  یکی از روستاهای دهستان شوردشت بخش شراء  (قهاوند) شهرستان همدان می باشد لازم به ذکر است که سند ثبت روستا جزء استان مرکزی بوده است وبعدا جز توابع شهرستان ملایر ودر نهایت جزء شهرستان همدان قرار گرفته است .

موقعیت جغرافیایی ووضعیت جغرافیایی روستا

 روستا ی احمدآباد تپه از لحاظ موقیت جغرافیایی  در 32درجه و 04 دقیقه  طول شرقی و 25درجه و 48دقیقه عرض شمالی  و  با ارتفاع 1650 متر از سطح در یا  در 34کیلومتری جنوب شهر قهاوند و 15   کیلومتری مرکز دهستان شوردشت(کوزره) واقع شده است .

به لحاظ موقعیت نسبی  روستای احمدآباد تپه از سمت شمال با عبدالرحیم ، از سمت  غرب با روستای خردمند از سمت شرق با روستاهای قاسم آباد و جنوب روستای اوچ تپه همسایه است.

سابقه سکونت وتایخچه شکل گیری روستا

به گفته اهالی روستا قدمت روستا به 130 سال پیش می رسد لازم به ذکر می باشد که اهالی روستای احمد آباد قبل از احداث روستا در روستای اوچ تپه ساکن بودن سپس به روستای عبدالرحیم مهاجرت وبه علت اختلافات فرهنگی وطایفه ایی ازروستای عبدالرحیم بهمحل فعلی روستا مهاجرت وروستا را احداث نموده اند.

فاصله روستا ازسایرروستاها ی همجوارومراکزدهستان.بخش ونوع راههای روستایی

 روستای احمدآباد با روستای اوچ تپه 1 یک کیلومتر جاده خاک و بین شهرستانی هم میباشد فاصله تا روستای عبدالرحیم 3کیلومتر جاده اسفالت وجاده اصلی روستا با روستای خردمند 6کیلومتر و از داخل رود خانه فصلی عبور میکند فاصله تا مرکز دهستان 15 کیلومتر تا مرکز بخش 34 کیلومتر میباشد

امکانات روستا (آموزشی.اداری.بهداشتی ودرمانی.بازرگانی .خدماتی و...)

 

توضیحات	سال تاسیس	تعداد	امکانات
مشترک		1باب	مدرسه ابتدایی
ندارد		0	مدرسه راهنمایی
ندارد		0	مرکز بهداشتی درمانی
		یک باب	خانه بهداشت
مسجد جامع		1 باب	مسجد
		یک باب	غسالخانه
ندارد		0	خدمات کامپیوتری
ندارد		0	حسینیه
ندارد		0	نانوایی
برادران		1باب	پایگاه مقاومت
		3 باب	مغازه خواربار فروشی
		1باب	آرایشگاه زنانه
	1378		آب شرب
	1367		برق
	1391		گاز
تمامی منازل روستا	1384		تلفن
ندارد		0	دهیاری
		1 باب	تعمیرگاه وسایل نقلیه
			شرکت تعاونی روستایی

 طرح هادی روستا وسابقه اجرای آن

مطالعات طرح هادی روستا درسال  1380توسط بنیاد مسکن شهرستان همدان انجام شده و در همان سال مصوب شده و در سال 1383 نقشه دقیق طرح هادی روستا به اجرا در آمده است

  نقشه حریم ومحدوده روستا براساس طرح هادی

نقشه طرح هادی روستا ی احمدآباد به صورت کامل توسط بنیاد مسکن شهرستان همدان درسال 1383انجام شده که محدوده روستا کاملا مشخص گردیده و زمین های مسکونی و توسعه آتی و فضاهای سبز و معابر و خیابانهای اصلی روستا کاملا مشخص گر دیده است و همچنین در نقشه طرح هادی زمین های توسعه آتی برای ساخت و ساز برای سالهای آتی نیز دقیقا مشخص شده است ضمنا نقشه در سال 1392 بازنگری گردیده .

 اطلاعات جمعیتی قومی واجتماعی روستا

در سال 1387 جمعیت روستای احمد آباد 625 نفربوده است که ذر قالب 125 خانوار در این مقطع در روستا ساکن بوده اند با گذشت هفت سال جمعیت روستا به علت کوچ افراد ه شهر ها و استانهای مجاور جمعیت راکد مانده است

در این روستاگویش و زبان اهالی ترکی محلی می باشد که اکثریت جمعیت روستا به پنج طایفه شهبازی(ایل قشقایی)–منافی(مراد بلاغی) – چهاردولی(اصل آنها از چرداول ایلام بوده که مدتی در حسن آباد علوی ار توابع ملایر بوده اند بعد به این روستا کوچ نموده اند)–رجبی (روستای کوزره) وزارعی (از شهبازیها بوده اند نام خانوادگی خود را عوض نموده اند و در اصل از ایل قشقایی بوده اند)  تقسیم می شوندکه دارای مردمی مهمان نواز و متدین می باشد که یشتر شغل اهالی از نظر اجتماعی کشاورزی و دامداری می باشد

روستای گنبد چای بخش شراء شهرستان همدان 

نام روستا و وجه تسمیه آن:

گنبد چای؛ به دلیل اینکه چاههای آب در روستا وجود داشته ،که این چاهها حالت گنبد ی شکل داشتندکه به گنبد چای اسم گرفته است

تابعیت تقسیماتی:

(دهستان،بخش،شهرستان،استان):

گنبد چای از روستاهای دهستان جیهون دشت، بخش شراء،شهرستان همدان ،استان همدان می باشد.

موقعیت جغرافیایی ووضعیت جغرافیایی روستا:

در35  کیلومتری شمال شرقی استا ن همدا ن قرار دارد واز شمال به جیهون آباد وحاج مقصود وازشرق به طاهون آباد و ازغرب به روستای مهبارواز جنوب به روستای عربلو مشرف میباشد.

سابقه سکونت وتاریخجه شکل گیری روستا:

سابقه سکونت:این روستا از 5 تابعیت طایفه اصلی هست که به روایت برخی از کهنسالا ن روستااجدادشان ازمناطق آذربایجان و شیراز هستند وقدمت این روستا بیش از 300 سالذ میباشد.

 

فا صله روستا ازسایر روستا ههای همجوار ومراکز دهستان،بخش ونوع راههای روستایی:َ

فاصله تا رو ستا ی جنوبی(مهبار)2کیلومتر میباشد.تا روستای شرقی(عربلو) 5 کیلو متر وروستای شرقی(طاهون آباد) 6 کیلومتروتا مرکز دهستان که جیهو ن دشت میباشد حدودآ20وتا بخش 18 کیلومتر میباشد وتمامی راهها از نو ع خاکی میباشد.

 

 امکانات روستا(آموزشی،اداری ،بهداشتی ودرمانی و بازرگانی و خدماتی):

روستای گنبد چای دارای یک مسجد به نام امیرالمؤمنین (ع)که سال تأ سیس آ ن به سالهای بسیار دور برمیگردد ودر سال 1380بازسازی شد.همچنین روستا دارای خانه بهداشت میباشد که در سا ل 1368 تأسیس شده است که دارای دو کارمند آقا و خانم هست.روستا دارای یک باب مدرسه ابتدایی بنام دبستا ن انصارالحسین (ع)،وسال تأ سیس آن 1361میباشد.وهمچنین این روستا دارای برق ،تلفن،گاز و آب میباشدکه آب آشامیدنی آن از دو رسته قنات تأمیشود .واز نظر بهداشتی محیط روستا در حد متوسط بوده(عدم کانال کشی فاضلاب وعدم دفع به موقع فضولات حیوانی)

طرح هادی روستا وسابقه اجرای آن:

نقشه طرح هادی روستا تقریبآ 8 سال است که به تصویب رسیده ودر حال حاضر هنوز فاز اول طرح به پایان نرسیده است.

اطلاعات جمعیتی ،قومی واجتماعی روستا:

براساس سرشماری دهه 70جمعیت روستا 605نفر بوده که 299 نفر آن مرد و306 نفر ان زن میباشدودر سرشاری 1385 جمعیت روستا 968 نفر 139 خانوار بوده است واین روستا از 5 طایفه (پو را قبالی،حسنخانی،یوسفلویی،فرهاد لویی و بهرامی)اصلی تشکیل شده است.در این روستا در چهار شنبه سوری در هنگام غروب جاروی کوچکی رو اتش زده می چرخانند می اندازند پشت بام ومیگویند:آیا مایا قری دوشدو قره چایا ایلیمیز گدی اون ایکی آیادرددوبلا مونویونان گدسنن(یعنی: های های پیر زن افتاد تو چاه،سالمان به 12 ماه رفت درد بلای اهل خانواده با این برود.)

درد بلای اهل خانواده با این برود.)

1-سالهای 1345 تا 1390 و 1393 خانه بهد اشت سرشماری عمومی نفوس و مسکن

نام مزارع عبارتند از،

الجعفر، آق یر لر،قر ه قییه،سول دره،دربند،شورسو،گوند لو،گندم کوه،قر ه پان،خرمن دره ، ولی یاتاقو،داش قویو،سیف الله بلا قی،مناجات داقو،اوش قار داش ...

 حدود وثغور روستا براساس محدوده ثبتی وعرفی براساس نقشه طرح هادی.

مقیاس روستا:53   ­­49   48  شرقی و6   52   34  شمالی

پلاک ثبتی 140 بخش 5 ثبتی همدان موسوم به گنبد چای مساحت تقریبی پلاک حدود 7800 هکتار می باشد  مساحت اراضی زیرکشت 5 هزار هکتار

1. از شمال به پلاک ثبتی 141 بخش 5 ثبتی همدان موسوم به حاجی مقصود  منطقه ای که به میدان معروف است
2. از قسمت شمال شرقی به پلاک 137 بخش 5 ثبتی موسوم به جیهون آباد ( از محل معروف به میدان وهمارا  هم مرز است
3. از شمال غربی به پلاک ثبتی 70 بخش 4 ثبتی همدان موسوم به گورگوز(میدان و مهدی سولان)
4. ازقسمت جنوبی به پلاک های 138 بخش 5 موسوم به طاحون آباد(قیزیل گول داغی) و پلاک 67 بخش ثبتی 4 موسوم به حیران (یوز گادوم ) هم مرز میباشد
5. از قسمت غربی به پلاک 68 بخش 4 موسوم به عربلو (جاده اصلی همدان گنبد چای )و پلاک 139 بخش 5 موسوم به مهبار (قیزیل گول دره سی رامضان دره سی و اشک اولن ) هم مرز می باشد.

 نوع فعالیت ساکنان روستا(اعم از : کشاورزی، دامداری ، باغداری وخدماتی)

رمدم این روستاد از طریق کشاورز ی،دامداری و باغداری امرار معا ش می کنند ؛عمده محصولات کشاورز ی این روستا گندم؛جو،گردم و انگور است واکثر دامداری این روستا گوسفند(از نوع مهربان ) وبز میباشد.

از نظر خدماتی در حد دو باب سوپر مارکت وتعاونی نفت می باشد.

.سابقه فعالیت شورا ی اسلا می روستا:

در این روستا 4 دوره انتغابات شورا صورت گرفته است که حضور مردم به نحو احسن بو ده وبا حداکثر شرکت کننده صو رت گر فته که د وره اول:آقایان ؛خانعلی حسنخانی،نیاز پوراقبالی وولی بهرامی .دردور دوم آقایان:ایمان پوراقبالی،حسین آقا یوسفلویی  ومحمد یوسفلویی دوره سوم ؛محمد پوراقبالی ، حسین پوراقبالی وغلام یوسفلویی ودور ه چهارم که همچنان که در عر صه فعالیت میباشند؛اقایان؛محمد پوراقبالی، لطیف فرهادلویی وغلام یوسفلویی.

ویژگیهای طبیعی روستا(پوشش گیاهی،منابع آب،اقلیم و آب وهوای منطقه):

از نظر گیاهی این روستا دارای گیاهان گوناگون می باشد همچون ؛گون، گیاهن دارویی ،آذربه؛افشان،بوی مادران ، پونه ، گل گاو زبان ، گل ختمی ،بابونه ، کاسنی ، شیرین بیان ،تو کلوجه وخا کشیر وگیاهان خوراکی همچون؛غاز یاغی، سلمان تره ، گلین بارماقی،شنگ ،ورکواز ، موسیر، توقلو قولاقو وبولاغ اوتو و کنگرو...که اهالی روستا در فصل استفاده میکنند.حال از نظر منابع ابی آب این روستا در سطح زمین بوده ورودخانه های فصلی در آن جاری است وآب آشامیدنی روستا از دو رسته قنات تأمین می گردد ویک چشمه در داخل روستا قرار دارد واهالی برای باغهاازاین چشمه آب رسانی میکنند همچنین جهت استفاده روز مره مردم قرار میگیردوسد خاکی در سا ل 1388در این روستا ساخته شده است.و همچنین دارای آب و هوای سرد کوهستانی میباشد.که گویش مردمانش ترکی و ودر دین اسلام (شیعه)هستند.

موقعیت روستا نسبت به حریم نزدیکترین شهر:

نزدیکترین شهر به روستای گنبد چای شهر قهاوند می با شد که در 18 کیلومتر ی شمال غربی قرار دارد نا گفته نماند که باروستای هم جوارش جیحون آباد در سر زمین که مرز مابینا بین است اختلا ف عمیقی می باشد که  قریب به 30 سال ادامه یافته و هنو ز حل نگردیده است.

  نام دیگر روستا یا نام محلی (بر اسا س تلفظ محلی ):

کومچای به لحاظ سهولت در تلفظ به زبان ترکی(البته به دلیل کوهستانی بودن این روستا؛روستاهای همجوار لقب داغلولار یعنی اهل کوه داده اند)

روستای قرخلر 

نام روستا و وجه تسمیه آن

نام روستا قرخلر میباشد که به گفته اهالی روستا به دلیل اینکه زمانی در این مکان گوسفندان راپشم چینی می کردن که پشم چینی به زبان ترکی قرخلخ می شود نامگذاری شده و  که قدمت روستا به بیش از پنج یاشش نسل پیش برمیگرددشاید هم به ده نسل قبل به گفته ی بعضی از بزر گان

وقایع تاریخی مشهورمهمترین و مشهور ترین واقعه عبور سربازان و افراد روسی در جنگ جهانی اول از این روستا می باشد ودر تپه ای نزدیک روستا کارخانه باروت سازی وجود داشته است البته لازم به ذکر می باشد که نام این روستا رابعضی از محلیهای قدیم به چهل دست یا چهل نفرمعنی می کن که قرخ یعنی در واحدو اعدادشمارش ترکی چهل می باشد ولی معنی پشم چینی ان به واقعیت نزدیکتر است

تابعیت تقسیماتی

. روستای قرخلر بر اساس آخرین  تقسیمات کشوری  یکی از روستاهای دهستان چاه دشت بخش شراء  (قهاوند) شهرستان همدان می باشد .

موقعیت جغرافیایی و وضعیت جغرافیایی روستا

روستا ی قرخلر از لحاظ موقیت جغرافیایی  در 32درجه و 04 دقیقه  طول شرقی و 25درجه و 48دقیقه عرض شمالی  و  با ارتفاع 1741 متر از سطح در یا  در 45شمال غربی شهر قهاوند و 5   کیلومتری مرکز دهستان چاهدشت(بوبوک آباد) واقع شده است .

به لحاظ موقعیت نسبی  روستای قرخلر از سمت شمال روستای ویان ، سمت  غرب با روستای کوریجان وحاتم اباد از سمت شرق با روستاهای  یسرلو و و جنوب روستای قشلاق همسایه است.

سابقه سکونت و تاریخچه شکل گیری روستا

به گفته اهالی روستا قدمت روستا به پنج یا شش نسل قبل برمی گرددلازم به ذکر می باشد که روستای قرخلر به علت نزدیکی و هم مرز بودن با شهر همدان بیشترین رفت امد را به همدان وسپس به شهر فامنین را دارند.

فاصله روستا ازسایرروستاها ی همجوارومراکزدهستان.بخش ونوع راههای روستایی

روستای قرخلرسومین روستا از نظر جمعیت پس از روستایهای عبدالرحیم وکوزره در بخش شراء می باشد با روستای یسرلو 3کیلومتر فاصله دارد و از روستای کوریجان5کیلومتر،و فاصله تا شهرهمدان 33کیلومتر با قهاوند 48 کیلومتر با شهر فامنین20کیلومتر با شهرکبوترآهنگ  25 و با شهر لالجین 25 کیلومتر وبا 5کیلومتر فاصله بامرکز دهستان چاهدشت (روستای بوبوک آباد)دارد.

امکانات روستا (آموزشی.اداری.بهداشتی ودرمانی.بازرگانی .خدماتی و...)

توضیحات	سال تاسیس	تعداد	امکانات
دخترانه و پسرانه		ئو باب	مدرسه ابتدایی
دخترانه و پسرانه		دو باب	مدرسه راهنمایی
			مرکز بهداشتی درمانی
		یک باب	خانه بهداشت
مسجد جامع و مسجد ابوالفضل		دو باب	مسجد
		یک باب	غسالخانه
		سه باب	خدمات کامپیوتری
			حسینیه
لواشی، سنگکی		دو باب	نانوایی
برادران و خواهران		دو باب	پایگاه مقاومت
		15 باب	مغازه خواربار فروشی
		4باب	آرایشگاه زنانه
		یک	باسکول دیجیتالی
			آرایشگاه مردانه
	1360		آب شرب
	1360		برق
	1386		گاز
تمامی منازل روستا	1383		تلفن
	1383	یک باب	دهیاری
			ساختمان آتش نشانی
	1389		پست بانک
شرکت تعاونی خدماتی روستای موفق قرخلر	1375		تعاونی خدمات کشاوری
		سه باب	تعمیرگاه وسایل نقلیه
		3باب	گاوداری صنعتی
			شرکت تعاونی روستایی

طرح هادی روستا وسابقه اجرای آن

مطالعات طرح هادی روستا درسال  1373توسط بنیاد مسکن شهرستان همدان انجام شده و در همان سال مصوب شده و در سال 1380نقشه دقیق طرح هادی روستا به اجرا در آمده است ودر سال 1389باز نگری گردید

اطلاعات جمعیتی قومی واجتماعی روستا

در سال 1387 جمعیت روستای جمعیت1 نفربوده است که ذر قالب 500 خانوار در این مقطع در روستا ساکن بوده اند با گذشت هفت سال جمعیت روستا به علت کوچ افراد ه شهر ها و استانهای مجاور جمعیت قرخلر راکد مانده است

در این روستاگویش و زبان اهالی ترکی محلی(قره گوزلو حاجیلو) می باشد که اکثریت جمعیت روستا به طایفه های .کرمی.کریمی.اصلانی .چراغی .رحیمی جروند– بابایی-مرادی.وکوچکی تقسیم می شوندکه دارای مردمی مهمان نواز و متدین می باشد که یشتر شغل اهالی از نظر اجتماعی کشاورزی و دامداری می باشد

حدودونفوذ روستا براساس محدوده ثبتی وعرفی (براساس نقشه طرح هادی روستا)

حدودروستا ازطرف  شرق وروستای یسرلوگاوداری اصلانی مشخص می کند که از سالیان قدیم ریش سفیدان مشخص نموده اند و از طرف شمال و روستای ویان حدود روستا را تپه ای بنام اوول تپه تعیین می کند (این تپه  بین اراضی کوریجان ، قرخلر و ویان ) و از طرف غرب و روستای کوریجان کارخانه آردهکمتان قرار دارد واز طرف جنوب و روستای قشلاق باحد مرز بین کوه جیداقیا مرز قرخلر با قشلاق و کوریجان می باشد.

روستا ی خیرآباد بخش شراء 

نام روستا خیرآباد میباشد که به گفته اهالی روستا به دلیل خیرخواه بودن مردم روستا نام روستا را خیرآباد نامگذاری کردن که قدمت روستا به 150سال پیش برمیگردد و وقایع تاریخی مشهورآن حمله روسها می باشد که کدخدای وقت اجازه ورود آنها رابه روستا نمی دهدبه دلیل خساراتی که به روستا وارد می کردن وبیرون از روستا از انها پذیرای می کند

 تابعیت تقسیماتی (دهستان .بخش.شهرستان.استان )

 روستای خیرآبادبراساس آخرین تقسیمات کشوری یکی از آبادیهای دهستان شوردشت بخش قهاوندشراء شهرستان همدان می باشد

موقعیت جغرافیایی ووضعیت جغرفیایی روستا

روستا خیرآبادازلحاظ موقیت جغرافیایی در49 درجه و 02 دقیقه طول شرقی و42 درجه و 42 دقیقه عرض شمالی وباارتفاع 1636 مترازسطح دریا در 12 کیلومتری جنوب شهرقهاوند و8کیلومتری مرکز دهستان شوردشت کوزره واقع شده است به لحاظ موقعیت نسبی روستای خیرآباد ازشمال با روستای دشته ازجنوب باروستاهای خماجین وکوزره از شرق مهاجرآباد ازغرب با برکت آباد همسایه است

سابقه سکونت وتایخچه شکل گیری روستا

قدمت روستا 150سال پیش میباشد که پایه گذاری اولیه روستا 2کیلومتربه طرف شرق میباشدکه به دلیل طغیان رودخانه قره چای وجمع شدن سیلابهای فصلی مجبور شدن به ارتفاعات کوچ کنند که روستای فعلی میباشدکه اولین قومی که ساکن شدن بنام قوم الیات میباشد که دوباره قوم خضر کوچ میکنن که تعدادی هم ازروستاهای اطراف ازجمله اوچ تپه .قشلاق. خماجین. ولیدآباد شیرین آباد.به این روستا کوچ می کنند

فاصله روستا ازسایرروستاها ی همجوارومراکزدهستان.بخش ونوع راههای روستایی

فاصله روستا از روستای دشته 8 کیلومتراز روستای خماجین 5کیلومترازروستای کوزره 7کیلومتر از روستای مهاجرآباد که راه خاکی میباشد 5کیلومتراست و از مرکز بخش قهاوند 12کیلومتراست وکل راههای روستا آسفالت میباشد                                                                                     

 نام مزارع ومکانهای تابعه روستا

نام مزارع روستا جیهون دشت میباشد وبیشتر تبعه روستا درمزارع کشاورزی میباشد که لازم به ذکر است نام اطراف روستا بنام شوردشت به دلیل مناسب نبودن خاک میباشد

که مهمترین کشاورزان روستا واطراف روستا به نامهای 1-ناصر کاظمی 2-حاج کوثربیات 3-حاج عزت بیات 4-حاج احمد بیات 5-حاج قربانعلی قره گوزلومی باشد که مشغول فعالیت در کشت گندم یونجه جو وسیب زمینی می باشند.

روستای یسرلو 

نام روستا یسرلو می باشد که به گفته بزرگان وریش سفیدان روستا دو روایت نقل می شود.

 اول: در زمان هخامنشیان اسیرهای جنگی را در قلعه ای نگه میداشتند که بدین دلیل به این محدوده اسیرلو گفته میشد که با گذشت زمان به یسرلو تبدیل شده است.در حل فعلی نیز آن قلعه به تپه ای مبدل شده که در 1کیلو متری شرق روستاقرار دارد که به تپه برجعلی معروف میباشدکه بیش از دو هزار سال قدمت دارد

به دلیل اینکه محدوده روستا در معرض سیل قرار داشته به همین خاطر به سیلگاه نیز معروف بوده به همین دلیل مردم از پرداخت مالیات معاف بودند که به مرور زمان از سیلگاه به یسرلو تبدیل شده است.

وقایع تاریخی مشهور:  مهمترین و مشهور ترین واقعه عبور سربازان و افراد روسی در جنگ جهانی اول وقحطی شدید برای اهالی روستا  و از بین رفتن تعدادی زیادی از اهالی به علت گرسنگی.

 ویژگیهای طبیعی روستا (پوشش گیاهی .منابع آب .اقلیم وآب هوای منطقه)

تابعیت تقسیماتی :

. روستای  یسرلو بر اساس آخرین  تقسیمات کشوری  یکی از روستاهای دهستان چاه دشت بخش شراء از شهرستان همدان می باشد .

موقعیت جغرافیایی و وضعیت جغرافیایی روستا :

روستا ی یسرلواز لحاظ موقیت جغرافیایی  در 30درجه و 04 دقیقه  طول شرقی و 24درجه و 46دقیقه عرض شمالی  و  با ارتفاع 1698 متر از سطح در یا  در 40کیلومتری غرب  شهر قهاوند و 5 0  کیلومتری مرکز دهستان جاه دشت(بوبوک اباد) واقع شده است .

به لحاظ موقعیت نسبی  روستای یسرلو از سمت شمال به رودخانه فصلی قره چای و روستای ویان واز سمت جنوب به آزاد راه کربلا وروستای شاه بداق و از شرق به روستای بوبوک آباد واز غرب به روستای قرخلر ختم میشود.

سابقه سکونت وتایخچه شکل گیری روستا :

به گفته اهالی روستا قدمت روستا به بیش از دو هزار سال شمسی میرسد وبدلیل اینکه کدخدای وقت زیر سلطه ارباب روستای ویان  بوده که در آن زمان به (دولت شاهی) معروف بوده وهمچنین بخاطر اینکه ویان دارای پاسگاه مرکزی بود روستای یسرلو از توابع ویان محسوب میشده که در حال حاضر در تقسیمات کشوری از توابع بخش شراء –استان همدان قرار گرفته است.

فاصله روستا ازسایرروستاها ی همجوارومراکزدهستان.بخش ونوع راههای روستایی :

فاصله تا روستای بوبوک آباد(دهستان چاه دشت) 5 کیلو متر بوده که بصورت آسفالت میباشد.

فاصله تا روستای قرخلر 4 کیلو متر بوده که به صورت آسفالت میبشد.

فاصله تا دروستای ویان 3 کیلو متر بوده که بصورت خاکی میباشد.

فاصله تا روستای شاه بداق 12 کیلومتر بوده که بصورت خاکی میباشد

جاده اصلی از وسط روستا عبور کرده واز مرکزیت بخش شراء 40 کیلو متر فاصله دارد

 طرح هادی روستا و سابقه اجرای آن :

  مطالعات طرح هادی روستا در سال 1385 صورت گرفت.

 1)معابرهای اصلی روستا توسط دهیاری در سال 1387 زیر سازی گردیدد.

2)معابرهای ورودی روستا وهمچنین معابرهای بالای جاده اصلی توسط دهیاری زیر سازی – جدول گذاری گردید که در سال 1390 توسط بنیاد مسکن شهرستان همدان آسفالت ریزی انجام شد.

3)دیوار کشی و حصار کشی محوطه گورستان.

4)نهال کاری و تکمیل روشنای محوطه گورستان.

5)تکمیل و تجهیز  روشنای معابر روستا.

6)تعمیر  غسالخانه روستا.

7)تعمیر و تعویض منبع آب روستا از محل خود یاری اهالی.

8)احداث ساختمان اداری دهیاری و نهال کاری محوطه در سال 1393 .

9)زیر سازی معابر کنار جاده اصلی در 1393.

10)باز نگری نقشه طرح هادی روستادر سال 1392.

11)نصب آلبمان مزار شهدا روستا.

 نقشه حریم ومحدوده روستا براساس طرح هادی9 :

 نقشه طرح هادی روستای یسرلو به صورت کامل توسط بنیاد مسکن شهرستان همدان درسال 1385انجام گردید که در سال 1392نقشه طرح هادی روستا توسط بنیاد مسکن استان باز نگری و اصلاح گردید که محدوده روستا کاملا مشخص شده و زمین های مسکونی و توسعه آتی و فضاهای سبز و معابر و خیابانهای اصلی روستا کاملا مشخص گر دیده است.

اطلاعات جمعیتی قومی واجتماعی روستا :               

در سال 1387 جمعیت روستای یسرلو  1623 نفربوده است که در قالب 326 خانوار در این مقطع در روستا ساکن بوده اند که با گذشت هفت سال جمعیت روستا به علت کوچ افراد به شهر ها و استانهای مجاور جمعیت یسرلو راکد مانده است.

سال	1345	1355	1365	1375	1385	1390	1393
جمعیت	845	985	1112	1245	1415	1386	1328
خانوار	133	184	241	311	341	311	332

 

 

در این روستاگویش و زبان اهالی ترکی محلی می باشد که اکثریت جمعیت روستا به چهار طایفه اصلی 1)اوشلی 2)بابای 3)مومنی 4)کمندی تقسیم می شوندکه دارای مردمی مهمان نواز و متدین وشهید پرور و انقلابی می باشند که بیشتر شغل اهالی از نظر اجتماعی کشاورزی و دامداری  و خیاطی می باشد

 نام مزارع ومکانهای تابعه روستا :

روستای یسرلو دارای دو مسجد به نام های مسجد جامع و مسجد علی اصغر (ع)در روستا واقع شدهو همچنین مسجد دیگری بنام مسجد حضرت ابولفضل (ع) در حال احداث میباشد این روستا دارای مزارع کشاورزی از جمله :

قرمزیئرلر – قره یئرلر – باغلار دالو – باغچالار – گول اوستو – قوبولار – المزلیلر – چاخماخ تپه – چالولار – قیلبدن ایچنلر – گوتورگه دالو – تپه لر – آلاتپه – قره یازو – آق یازو – و غیره...

حدود ونفوذ روستا براساس محدوده ثبتی وعرفی. ((براساس نقشه طرح هادی روستا)):

حدودروستا: از سمت جنوب روستاآلا تپه میباشدکه مرز بین یسرلو و شاه بداق میباشد.از سمت شمال رودخانه فصلی قره چای که مرز بین یسرلو و ویان میباشد.از سمت شرق زمینهای گوتورگه دالو که مرز بین یسرلو و بوبوک آباد میبا شد.از سمت غرب مزرعه اصلانی که حد بین یسرلو و قرخلر می باشد.

روستای قبچاق بخش شرا’ همدان

تابعیت تقسیماتی

. روستای قبچاق بر اساس آخرین  تقسیمات کشوری  یکی از روستاهای دهستان چاه دشت بخش شراء  (قهاوند) شهرستان همدان می باشد لازم به ذکر است

موقعیت جغرافیایی ووضعیت جغرافیایی روستا

روستا ی قبچاقاز لحاظ موقیت جغرافیایی  در ...............درجه و ........... دقیقه  طول شرقی و ......... درجه و .........دقیقه عرض شمالی  و  با ارتفاع 1800 متر از سطح در یا  در 42 کیلومتری جنوب شهر قهاوند و 14   کیلومتری مرکز دهستان چاه دشت(بوبوک آباد)  و در 37 کیلومتری همدان و 8 کیلومتری آزاد راه کربلا واقع شده است .

به لحاظ موقعیت نسبی  روستای قبچاق از سمت شمال شرقی ایده لو  از سمت شمال با سماوک ، بوبوک آباد ، از سمت  غرب با روستای مرتع بلاغ (شاه بداغ)  از سمت شرق حاجی مقصود و جنوب غربی روستای گورگوز همسایه است.

سابقه سکونت وتایخچه شکل گیری روستا

به گفته اهالی روستا قدمت روستا به 400 سال پیش می رسد لازم به ذکر می باشد  اکثر ساکنیین روستا از ایل کلهور هستند که از  اطراف کرمانشاه بوده اندو به این منطقه مهاجرت کرده است قبلاً در محل  اقوام دیگری سکونت داشته اند که به روستاهای میلاجرد و سماوک و بوبوک آباد مهاجرت کرده اند  در غرب و شمال غربی  روستا قلعه های مخروبه تو در تو وجود دارد که نشان از قدمت  روستا است. از این روستا جاده قذیم همدان به ساوه و ری و خراسان عبور می کرده است. تپه های تاریخی منطقه عبارتند از: مومن تپه و شور قویی ،از باغات روستا سفالهای زیادی پیدا می شود .

فاصله روستا ازسایرروستاها ی همجوارومراکزدهستان.بخش ونوع راههای روستایی

 روستای قبچاق با ایده لو 6 کیلومتر جاده آسفالت میباشد فاصله تا روستای حاحی مقصود 6کیلومتر بخشی ازجاده اسفالت  و قسمتی هم شوسه می باشد  روستای گورگوز 4 کیلومتر و آسفالت می باشد  مرتع بلاغ 5 کیلومتر خاکی ،میلاجرد 12 کیلومتر خاکی و بوبوک آباد 12 کیلومتر خاکی  می باشد

اطلاعات جمعیتی قومی واجتماعی روستا

در سال 1387 جمعیت روستا  625 نفربوده است که ذر قالب 125 خانوار در این مقطع در روستا ساکن بوده اند با گذشت هفت سال جمعیت روستا به علت کوچ افراد ه شهر ها و استانهای مجاور جمعیت افزایش نداشته است.

در این روستاگویش و زبان اهالی ترکی محلی می باشد که  اکثراً (80 درصد)کلهور هستند سایر طایفه ها و فامیلها عبارتند از : پور اقبالی (از گنبدچای آمده اند) ، بهادری (از حیران آمده اند)، تویسرکانی و حسنخانی (از گنبدچای آمده اند)

نام مزارع ومکانهای تابعه روستا

کوههای معروف: کوه مومن تپه ، چیرپاق داغ ،کوه اشک قیرن ، کوه چاق چاق (گور گوز) ،کوه سقیر یا تاغی، تپه های شفق لر ، ساری تپه ها (شمال رو ستا همجوار سماوک) ساری تپه همجوار بوبوک آباد

دره های معروف : شور دره(به سمت را گور گوز) ، یکه دره (جنوب روستا)

 نام مزارع : شور قویی ، همارا( زمینهای کشاورزی)

موتور های آب: علی کلهوری (یکه دره)  و شمال روستا  غلامعلی کلهوری

قنات : قنات ایدولو ئو تا ازچاههای قنات متعلق به قبچاق می باشد

با غها: عموم که انگور و گردو و سیفی جات و....

سابقه فعالیت شورای اسلامی روستا

شورای اسلامی روستا از سال 76فعالیت خود رااغاز کرده وتاکنون نیز مشغول فعالیت میباشد