به گزارش نافع، یکی می خواهد استراحت کند، یکی به مسافرت می رود، یکی بازی می کند، یکی می خواهد با دوستانش در کلاس های مختلف شرکت کند و... این انتخاب های وسیع در برنامه ریزی تعطیلات تابستان از سوی دانش آموزان و به ویژه والدین آنها نشان می دهد که پس از گذراندن اوقات تحصیلی و مطالعه مستمر و نیز فشارهای ناشی از گذراندن آزمون ها و امتحانات، تعطیلات تابستانی می تواند در تأمین بخشی از نیازهای جسمی و روانی نوجوانان و جوانان مؤثر باشد.

در این گزارش خبرنگار زنگ اول نظرات چندین مشاور و کارشناس اوقات فراغت دانش آموزان را جویا شده است که در ادامه می آید...

موازی کاری آفتی از جنس درد / غنی سازی در بین نهادهای متولی سرگردان است

محمد عظیمی مشاور و کارشناس تحصیلی در گفتگو با خبرنگار ما با تأکید بر غنی سازی اوقات فراغت در معنای عمل اظهار داشت:  باید اوقات فراغت غنی سازی شود البته پر کردن اوقات فراغت مهم نیست مهم این است که به برنامه ها عمق و وسعت بیشتری بخشیم تا به رشد انسان ها منجر شود.

وی افزود: ممکن است سیستم آموزشی، مدیریت و مخاطب شناسی در برنامه ها به نحوی باشد که هدف را تأمین نکند و موازی عمل کند، باید به غنی سازی برنامه ها اهمیت و اولویت داد.

این مشاور و روانشناس دانش آموزان ادامه داد: متأسفانه به طور کلی باید اعتراف کنیم که برای غنی سازی اوقات فراغت وقت نگذاشته ایم.

محمد عظیمی ابراز داشت: برنامه موثر در این حوزه باید مستمر و هدف دار و به طور کلی باید دارای کارایی، اثربخشی، بهره وری و استمرار باشد و مورد ارزیابی واقع شود.

وی با انتقاد از اینکه یکی از آسیب ها در این حوزه این است که برنامه ها معمولا سطحی، کم عمق و فاقد مولفه های یک برنامه موثر انجام می شود، تصریح کرد: اگر فرد خود را در اختیار برنامه قرار دهد باید استعدادهای او بیشتر شکوفا شود.

عظیمی با اشاره به اینکه تعداد زیادی دستگاه و نهاد فرهنگی و غیرفرهنگی طرح های غنی سازی اوقات فراغت تابستانی را برگزار می کنند،  افزود: غنی سازی اوقات فراغت در حقیقت در بین نهادهای مختلف سرگردان است.

خروجی برنامه ها ارزیابی نمی شود

راحله ایزدی از کارشناسان تحصیلی دانش آموزان نیز در گفتگویی  با ابراز تأسف از اینکه در برنامه های اجرا شده، خروجی برنامه های اوقات فراغت آن طور که باید ارزیابی نمی شود، یادآور شد: این مشکل باعث موازی کاری و اجرای برنامه هایی با کیفیت پایین می شود.

وی افزود: مشکل این جاست که رویکرد ما نسبت به اوقات فراغت اشتباه است، اوقات فراغت از منظر دین بهترین و طلایی ترین فرصت است طوری که ماندگارترین آثار بزرگان در گذر اوقات فراغت انجام شده است..

ایزدی با بیان اینکه اوقات فراغت تنها در تابستان تبلور پیدا نمی کند بلکه در این فصل به اوج خود می رسد، اظهار داشت: اوقات فراغت باید بازتعریف و کارشناسی شود تا پس از آن به نتیجه خوبی منجر شود، در واقع مهندسی خوبی باید برای اوقات فراغت انجام شود.

این کارشناس با تأکید بر اینکه اوقات فراغت زمان مناسبی برای ارتقای سطح مهارت دانش آموزان است، یادآور شد: در حوزه آموزش و پرورش مهم ترین مخاطب ما قشر جوان و نوجوان است به این دلیل که خاستگاه موفقیت ها و ناکامی ها دوره دانش آموزی است اگر به اوقات فراغت دانش آموزان به عنوان یک مسئله توجه شود مشکلات ما در همه زمینه ها رفع می شود.

راحله ایزدی ادامه داد: کارشناسی نبودن برنامه های اوقات فراغت و نبود رویکرد مناسب مسئولان نسبت به موضوع اوقات فراغت موجب می شود دانش آموزان از این برنامه ها استقبال نکنند.

کلاسهای اوقات فراغت گریزگاهی برای کاغذ بازی های اعتبارات فرهنگی نشود

رضا شریفیان یکی از استادان دانشگاه هم در ادامه با تأکید بر بهینه بودن برنامه های اوقات فراغت تابستانی گفت: این برنامه ها باید به گونه ای باشد که فرد شرکت کننده در آن پس از یک دوره معین، مهارت مورد علاقه خود را فرا گیرد و یا بتواند از عهده کاری که برای آن آموزش دیده برآید، در حالی که مجموعه عملکرد دستگاه های فرهنگی و دولتی در این زمینه چندان مثبت نیست.

وی افزود: در این زمینه بخش خصوصی نیز با وجود دریافت هزینه های کلان از والدین نتوانسته چندان موفق عمل کند چرا که در این زمینه صرفا ثبت نام بی هدف فرزندان در یک یا چند کلاس و صرف هزینه نمی تواند آنها را به نتیجه دلخواه رهنمون کند.

شریفیان نداشتن متولی مشخص برای غنی سازی اوقات فراغت و جزیره ای عمل کردن در این زمینه را یکی از آسیب های بزرگ موجود در این بخش عنوان و خاطرنشان کرد: به عنوان نمونه اگر نگاهی به لیست کلاس های اوقات فراغت تابستانی دستگاه های مختلف بیاندازیم می بینیم که تقریبا همه آنها کلاس های مذهبی، ورزشی، فرهنگی و آموزشی یکسانی را برگزار می کنند و موازی کاری عجیبی در این بخش دیده می شود.

وی اظهار داشت: نباید این کلاس ها صرفا گریزگاهی برای کاغذبازی های صرف اعتبارات فرهنگی باشد.

 نظارت والدین به دور از اجبار و زور ضروری است

زهرا زرین مراد در گفتگو با خبرنگار ما با تأکید بر اینکه اوقات فراغت دانش آموزان بدون نظارت و همراهی بزرگسالان امکان پذیر نیست و نمی تواند مثمر واقع شود، گفت: اوقات فراغت، زمانی است که متعلق به دانش آموزان است و والدین نقش بسیار تعیین کننده ای در چگونه سپری شدن آن دارند.

وی افزود:  از آنجایی که در تعریف اوقات فراغت به علاقه و استعداد فرد اشاره می شود برای پرکردن اوقات فراغت فرزندان باید به علاقه آنها توجه کرد و با اجبار او را به سمت رشته ای سوق ندهند.

زرین مراد ادامه داد: فراغت کودکان را نباید با تحمیل فعالیت های موردعلاقه خودمان هدر دهیم، در نظرگرفتن علایق کودکان انگیزه های آنها را تقویت می کند و احساس ارزشمندی را در آنها افزایش می دهد،  بهتر است فرد در این اوقات با خیالی آسوده و با علاقه و میل خود فعالیتی که مطابق میلش است را انتخاب کند تا به بهترین شکل آن را به پایان برساند.

این کارشناس و مشاور با اشاره به نقش والدین در برنامه ریزی این زمان یادآور شد: برنامه ریزی والدین برای اوقات فراغت باید با مشورت و نظر خود فرزندان انجام شود نه فقط با اعمال نظر والدین زیرا در غیر این صورت مهم ترین مشخصه مفهوم اوقات فراغت فرد یعنی دخالت ندادن علاقه وی و تحمیل نظر دیگران در سرنوشت او کمرنگ می شود.

زرین مراد اضافه کرد: آنچه در اینجا اهمیت دارد همراهی و راهنمایی والدین در گذراندن این دوران است، والدین موظف هستند فرزندان را با توجه به علائق شان در جهت رشد و پرورش استعدادهایشان یاری کنند.

در پايان ذکر این نکته مهم است که با توجه بيشتر والدين و مسئولين بر اهميت اوقات فراغت مي‌توان تهديد فراغت را تبديل به فرصت کرد و در اين مسير آموزش و پرورش به عنوان متولي اين امر بايد با برگزاري کلاس‌هاي مختلف، خانواده‌ها را در پر کردن اوقات فراغت فرزندانشان به بهترين نحو ياري رساند.

در نهایت می توان گفت موضوع اوقات فراغت مختص به فصل تابستان نيست و همه زمان‌هايي که نوجوانان از مشغوليت‌هاي روزانه فارغ مي‌شوند، در صورت بي توجهي مي‌تواند به عنوان تهديدي مطرح شود.

دانش آموزان بعد از ۹ ماه حضور در مدرسه و کلاس های درسی مختلف، نیاز بیشتری به فعالیت های فرح بخش و نشاط آور دارند، مسئولان باید با برنامه ریزی و بررسی فعالیت‌های گذشته به شکل هدفدار حرکت کرده و با مشخص کردن مسیر خود در راستای ارتقا و توسعه این مهم گام بردارند.

منبع:زنگ اول

انتهای پیام/ ح