مردم شهرستان نهاوند نیز همچون دیگر اقوام ایرانی همواره آیین‌های شب یلدا را ارج نهاده و از چند روز قبل از رسیدن آن شب، خود را برای برگزاری آیین‌های ویژه آن مهیا می‌کنند.

به گزارش نافع به نقل از گرو، آغاز فصل سرما و زمستانی سپیدپوش در شب یلدا نمادی از همدلی اقوم ایرانی در چهارگوشه کشور عزیزمان ایران است. مردم شهرستان نهاوند نیز همچون دیگر اقوام ایرانی همواره آیین‌های شب یلدا را ارج نهاده و از چند روز قبل از رسیدن آن شب، خود را برای برگزاری آیین‌های ویژه آن مهیا می‌کنند.

h1

مردم این شهرستان نیز هر سال طولانی‌ترین شب سال "شب یلدا" را با آداب و رسوم ویژه‌ای سپری می‌کنند. آداب و رسوم طولانی‌ترین شب سال در آغاز فصل زمستان همواره از گذشته‌های دور در جای جای ایران زمین مرسوم بوده وآیین‌های ویژه آن نیز توسط مردم هر شهر و دیاری به شکلهای مختلف برگزار می‌شود.

شب یلدا که مردم این خطه در گویش خود به آن " شو چله " می‌گویند به همراه آداب و رسوم ویژه‌ای اجرا می‌شود که از گذشته‌های دور نسل به نسل انتقال یافته است.

در نهاوند کدبانوی خانه خوراکی های یلدا را از اوایل پائیز آماده می کند که عبارتند از : به ، هندوانه ، خربزه ، سنجد ، گردو ، کشمش ، بادام ونخود .

نزدیکی های شب چله مقداری گندم هم در آب پنیر می ریزند تا متورم شود که به آن گندم شیر یا به قول نهاوندی ها «گنم شیر» می گویند وآن را با شاهدانه وتخمه هندوانه وخربزه همراه با سیاه دانه و کنجد مخلوط مى‌کنند سپس آن را در ظرفی می ریزند وحرارت می دهند تا به قول نهاوندی ها بو بخورد و برشته شود . پس از بو خوردن آنها را با مغز گردو و بادام و کشمش که قبلا" آماده کرده اند مخلوط کرده در کیسه ای می ریزند وبرای شب چله می گذارند .

اول شب چله ، وقتی که تمام اهل خانه دور هم جمع می شوند . کدبانوی خانه : کشمش ، مویز ، شانی ، هندوانه ، تخمه خربزه وهندوانه که به اینها آجیل شب چله می گویند را در وسط اتاق یا روی کرسی قرار می دهد– تا همه از آن بخورند.

یکی دیگر از رسوم این شب در نهاوند فرستادن شب چله ای است که برای عروس عقد کرده می فرستند به این ترتیب که دختری را که عقد کرده اند وهنوز به خانه بخت نبرده اند ، خانه شوهر وظیفه دارند برایش شب چله ای بفرستند .

از میوه و هر چه که از قوه مالی شان برآید اما برای عروس تخمه هندوانه وخربزه که خودشان درست کرده اند نمی فرستند بلکه آجیل شور میفرستند به اضافه مرغ وماهی ویک قواره پارچه .

اینها را روی سینی واگر زیاد باشد توی(( خوانچه )) می گذارند . و با شیرینی به خانه عروس می فرستند عروس هم در عوض چیزی مانند پیراهن ، پارچه یا جوراب همراه با یک جعبه شیرینی برای داماد می فرستد.

در نهاوند زمستان را به چله بزرگه وچله کوچکه تقسیم می کنند . چله بزرگه چهل روز است واز اول دی شروع می شود وچله کوچکه بیست روز است که ازیازدهم تا آخر بهمن ادامه دارد .

چهار روز از آخر چله بزرگه وچهار روز اول چله کوچکه را چار چار می گویند.« ۶ تا ۱۴ بهمن ماه هر سال » در چله کوچکه مردم سردترین روزهای سال را تجربه می کنند .

v4UbPKbK5a

گندم، کنجد و شاهدانه که به اصطلاح عامیانه به آن "گندم شادونه" می‌گویند، نخود، کشمش، پسته، بادام، گردو و انواع شیرینی‌های محلی از جمله تنقلاتی است که مردم این دیار در شب یلدا از آنها استفاده می‌کنند.

غذای مخصوص مردم نهاوند در شب یلدا بوقلمون، سبزی پلو و خورشت سبزی است. بنا به سنت دیرینه، اغلب خانواده‌های نهاوندی شب یلدا را در کنار بزرگان طایفه به ویژه پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌های خود سپری می‌کنند.

خواندن دیوان حافظ و تفال به آن، شاهنامه فردوسی و داستان سرایی از دیگر آدابی است که در شب یلدا زینت بخش محافل گرم مردم این دیار بوده و از محبوبیت ویژه‌ای نیز نزد مردم برخوردار است.

یکی از سنت‌های دیرینه مردم این دیار در شب یلدا رفتن به پشت بام منازل و طلب کردن تنقلات شب یلداست که به این شکل بوده که پسران کوچک و نوجوان شب یلدا بر پشت بام خانه‌ها مى‌رفتند و کیسه‌اى را به همراه طنابى از سوراخ دودکش خانه‌ها به داخل آویزان مى‌کرده‌اند و در این هنگام صاحب خانه نیز به میمنت این شب مقداری از تنقلات و شیرینی خانگی را در ظرف آنان می‌ریزد.

در شب چله با صدای بلند شاهنامه می خواند بعد هر کس هم چیستان ومثلی بداند می گوید یا دوبیتی می خواند .

شب چله می گویند ومی خندند وشبچره می خورند وتفریح می کنند وتا نصف شب می نشینند وشادی می کنند که از فردا دیگر شب ها کوتاه خواهد شد.