به گزارش نافع به نقل از رودآور، وحید الوندی در یادداشتی نوشت؛ اگر یک اجتماع بشری در قالب یک شهرستان از ضرب آهنگ متناسب و مطلوب در مقوله فرزند آوری، حفظ بافت جمعیتی جوان و فعال و افزایش نیروهای انسانی دچار اختلال و پسرفت شود، بی شک باید منتظر ایجاد تدریجی رکود، ایستایی و کندی در روند دست یابی به توسعه پایدار در آن اجتماع باشیم.
شهرستان تویسرکان به عنوان یک گنجینه بکر طبیعی و مهد پرورش فرهنگ و ادب ایرانی و اسلامی با برخورداری از قدمت بالای تاریخی و جاذبه های متنوع گردشگری، اکنون سال ها است که شاهد وداع فرزندانش با دامنه های سبز و زمردین الوند است و با داشتن قابلیت های فرهنگی و اجتماعی و اقلیم دلپذیر آن، ظرفیت زیستن جمعیتی به مراتب افزون تر از جمعیت کنونی را دارد.
حقیقتی که در سال های نه چندان دور رنگ واقعیت داشته اما آرام آرام رنگ باخته است.
شهرستان تویسرکان با برخورداری از سه شهر تویسرکان، سرکان و فرسفج، دو بخش مرکزی و قلقلرود، هفت دهستان و ۱۰۵ روستا در سال های آغازین پیروزی انقلاب اسلامی از جمعیتی قریب به ۱۴۰ هزار نفر برخوردار بوده اما بر اساس سرشماری سال ۹۰ اکنون تنها ۱۰۳ هزار و ۷۸۶ نفر را در خود جای داده است.
حقیقتی تلخ که گرچه طعم ناگوارای آن روح انسان را آزار می دهد اما این دغدغه ذهنی باید به تدابیری هدفمند، هوشمندانه و کارشناسانه برای جلوگیری از افزایش سیر مهاجر فرستی این شهرستان تبدیل شود.
بر اساس سرشماری سال ۹۰، ۳۱ هزار و ۷۷۸ خانوار در مناطق شهری شهرستان تویسرکان ساکن هستند که جمعیتی معادل ۵۰ هزار و ۵۰۸ نفر را در بر می گیرد.
همچنین ۱۵ هزار و ۶۸۷ خانوار روستایی این شهرستان، ۵۳ هزار و ۲۷۸ نفر را در خود جای داده است.
بر طبق آمار رسمی مرکز آمار ایران، نرخ رشد جمعیت استان همدان در سال ۹۱، ۲/۱ درصد بوده که این میزان در سال ۹۲ به ۳/۱ درصد رسیده است اما نرخ رشد جمعیت شهرستان تویسرکان نسبت به استان همدان تنها/۱ درصد است که نشان از استمرار پدیده مهاجر فرستی در این شهرستان دارد.
آمار بالا نرخ بیکاری و کمبود فرصت های شغلی از اولین عوامل ایجاد پدیده مهاجر فرستی در شهرستان تویسرکان محسوب می شود که این شاخص نیز معلول عواملی همچون قرار گرفتن این شهرستان در یک موقعیت بن بست جغرافیایی و عدم برخورداری از راه های ارتباطی مناسب و پر تردد است.
گره ای که می توانست با قرار گرفتن تویسرکان در مسیر راه آهن غرب کشور و بزرگ راه کربلا به راحتی باز شود اما هرگز این اتفاق نیفتاد و تنها ایستگاه راه آهن تویسرکان در روستای بابا کمال در فاصله ۶۰ کیلومتری شهر تویسرکان واقع خواهد شد.
پایین بودن سطح خدمات دهی و امکانات رفاهی در برخی حوزه های اجتماعی، اقتصادی و درمانی نیز می تواند از دلایل استمرار پدیده مهاجر فرستی در شهرستان تویسرکان محسوب شود و این در حالی است که نمی توان از منظر آسیب شناسانه فرهنگی به این واقعیت نگاه نکرد، زیرا بسیاری از خانواده ها برای دست یابی به موقعیت اقتصادی، اجتماعی و پیشرفت بهتر و با شتاب اقدام به مهاجرت به شهرهای بزرک کشور و بیشتر تهران می کنند و یا به حاشیه نشینی در این گونه شهرها روی می آورند در حالی که بسیاری از این افراد به اهداف مطلوب خود نمی رسند و به دلایل عمومی اقتصادی قادر به بازگشت به شهر محل زندگی اصلی خود نیستند.
تویسرکان در سال های اخیر با توجه به کاهش شدید منابع آب های زیر زمینی و نبود بازدهی مناسب در حوزه کشاورزی، آنچنان که بایسته است به سمت صنعتی شدن پیش نرفته و سهم این شهرستان از تولیدات و اشتغالزایی صنعتی در استان همدان و کشور بسیار ناچیز است.
همچنین باید به این نکته اشاره کرد که تفکیک زمین های کشاورزی و کمبود شدید منابع آب در روستاها موجب تفکیک زمین های زراعی شده و آنها را از حالت یکپارچگی خارج کرده و روستا نشینی که زندگی آنها بر محور کشاورزی می چرخد به دلیل رکود در این بخش مجبور به مهاجرت به شهرها می شوند.
اما نکته قابل تامل در این میان، تغییرات غیرقابل پیش بینی، ناگهانی و سلیقه ای در سطوح ارشد مدیریتی این شهرستان است که در سایه آن محورهای مدیریتی شهری دستخوش نوسانات مستمری شده که در شتاب یا رکود دست یابی به توسعه پایدار موثر واقع شده اند.
به بیان دیگر شهرستان نه چندان بزرگ تویسرکان در مقاطعی به جای تمرکز در پیشبرد مولفه ها و شاخص های توسعه پایدار، دچار حاشیه سازی ها و تنش های غیر ضروری و گاهی سیاسی شده که نتیجه ای جز ایجاد کندی در روند توسعه همه جانبه شهرستان نداشته است.
تویسرکان با برخورداری از ۱۹۶ اثر تاریخی، فرهنگی و جاذبه گردشگری و طبیعتی بکر و اقلیمی دلپذیر، یکی از بزرگترین قطب های گردشگری استان همدان و غرب کشور به حساب می آید و گردو – طلای زرین – آن از شهرتی جهانی برخوردار است اما تاکنون هرگز بهره وری حداکثری از این ظرفیت ها ایجاد نشده و اشتغالزایی پایین در این حوزه ها منجر به بهبود قابل توجه فضای کسب و کار در سطح گسترده نشده است.
اکنون گرچه زمان زیادی از دست رفته اما باید زنگ هشدار کاهش فزاینده جمعیت شهرستان تویسرکان را شنید و از فاجعه افت شدید و غیر قابل کنترل جمعیت این شهرستان جلوگیری و تقابل کارشناسانه و هدفمند با پدیده مهاجر فرستی این شهرستان را با بهره گیری از تمامی ظرفیت ها و توانمندی های اجرایی و مدیریتی دنبال کرد.
ضرورتی که کلید آغاز مراحل اجرایی آن تاکنون با افتتاح سد سرابی، تبدیل راه های فرعی شهرستان به راه های شریانی، تلاش در راستای بهبود حوزه بهداشت و درمان و تجهیز تنها بیمارستان شهرستان، چهار بانده کردن راه های ارتبطی تویسرکان، فعال کردن طرح ساخت بیمارستان جدید شهرستان و تلاش برای شناسایی و جذب سرمایه گذاران حوزه صنعت از سوی مسوولان ارشد شهرستان زده شده و دنبال می شود.