به گزارش نافع، مدیرکل پیشین حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس استان همدان با بیان این مطلب در گفتگوی اختصاصی با خبرنگار ما گفت: این کتاب ثمره یک مجاهدت بزرگ از جنس تلاش‌های مردمی در دفاع مقدس است.

محمدجواد زمردیان با اشاره به دلایل چاپ این کتاب افزود: ساختار اداره حفظ آثار از بدو تأسیس در استان مبتنی بر یک فرایند مهندسی بود که برای ایجاد ساختاری هدفمند در راستای حفظ و نشر ارزش‌های دفاع مقدس فارغ از برنامه‌های ابلاغی ملی تلاش می‌کرد؛ از این رو نقش پیشکسوتان و فرماندهان سال‌های دفاع مقدس برای این برنامه مهندسی بسیار تعیین‌کننده بود.

وی بیان کرد: از این‌رو و زمانی که به حفظ آثار آمدم؛ این مهم موردنظر قرار گرفت که چطور می‌شود از میراث ماندگار دفاع مقدس که امروز به عنوان "فرهنگ" از آن نام می‌بریم؛ نگاهداری کنیم زیرا از رهبر معظم انقلاب به عنوان بالاترین مقام کشور گرفته تا یک پیاده‌نظام عادی از واژگانی درمورد دفاع مقدس استفاده می‌کنند که مبتنی بر همین فرهنگ است مانند "مقاومت" و "جهاد" و بنابراین دفاع مقدس در زمره موضوعات فرهنگی قرار دارد.

زمردیان ادامه داد: پس باید سناریوی درستی برای تحقق این مهم نوشته می‌شد که یکی از این اهداف و راهبردهایش، تدوین کارنامه تاریخی استان در انقلاب و جنگ تحمیلی بود.

وی اضافه کرد: باید مشخص می‌شد که این برگ زرین که به عنوان الگویی برای کشورهای اسلامی، جوانان برومند و نهضت‌های اسلامی قرار گرفته چه ثمره ای دارد یا به عبارتی نقش رزمندگان همدان در همه سطوح  و نیروهای مختلف در این برگ زرین چیست.

نماینده کمیته جستجوی مفقودین ستاد کل نیروهای مسلح در استان همدان تصریح کرد: برگ زرینی که دست کم 500 سال گذشته مایه مباهات ماست چراکه از عهد صفوی تا حکومت پهلوی به دست مردم متدین در دوره‌های مختلف صفوی، قاجار و پهلوی و به رهبری شخصیت‌های مذهبی رقم خورده و  امروز این برگ به توفیق داشتن رهبرانی عظیم‌الشان چون حضرت امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری، درخشان‌تر از همه دوره‌هاست.

زمردیان خاطرنشان کرد: این هوشیاری، بصیرت و روحیه مقاومت و استکبارستیزی الگو و نمونه زیبایی بود که نباید به فراموشی سپرده می‌شد.

وی بیان کرد: زمانی که تصمیم به گردآوری آثار و مستندات این حرکت بزرگ فرهنگی گرفتیم؛ با توجه به گذشت زمان و دسترسی نداشتن به منابع صحیح، وجود ناهماهنگی بین نیروهای مسلح، کمبود منابع موجود و فراموشی تیم‌های عملیاتی بر اثر گذشت زمان، کار همکارانم در  اداره کل حفظ آثار برای جمع‌آوری و ثبت مستندات لازم  بسیارسخت بود.

زمردیان اظهارداشت: به همین  دلیل از بین پیشکسوتان دفاع مقدس، افرادی را انتخاب کرده و مقاطع زمانی مختلف را بین آن‌ها تقسیم کرده و در نهایت کار پژوهش آغاز شد.

وی گفت: کار تدوین این مجموعه که در 12 جلد برنامه‌ریزی شده بود با چاپ "الوند تا قراویز" آغاز شد تا اقدامات همدان از 1342 که لبیک به فرمان امام(ره) بود تا 1359 به عنوان نخستین بخش از  این مجموعه چندجلدی منتشر شود که به چاپ رسید.

زمردیان اعلام کرد: آخرین کتاب نیز با عنوان "قراویز تا مرصاد" که نه تنها به بیان این شکوه، عظمت و پایداری می‌پرداخت؛ بلکه بخشی از حماسه‌سازی استان در تاریخ معاصر معرفی می‌کرد قرار بود در پایان کار منتشر شود که به دلیل مطالبه عمومی برای بیان نقش همدان در این عملیات مهم برنامه تغییر کرد.

وی تصریح کرد: نظر به اهمیت آخرین حماسه دفاع مقدس که عملیات ظفرآفرین مرصاد است و بی‌مهری‌هایی که به نقش‌آفرینی‌های بزرگ شهدا، جانبازان و رزمندگان همدان در این حماسه سترگ می‌شود؛ ماموریت اداره کل حفظ آثار را دوچندان کرد.

 این پیشکسوت دفاع مقدس خاطرنشان کرد: مطالبه پیشکسوتان آن سال‌ها و اصحاب رسانه برای طرح این حماسه بزرگ موجب شد که تقدم و تاخری در چاپ این مجموعه صورت گیرد؛ پس اگر امروز شاهد رونمایی از جلد دوازدهم هستیم به همین دلیل است.

زمردیان ادامه داد: پس از چاپ "الوند تا قراویز"، جلد سوم با عنوان "بهار 82" رونمایی شد، اما جلد دوم به دلیل به وجودآمدن مأموریت خارج از کشور برای نویسنده و تیم پژوهشی، دیرتر از موعد مقرر آماده می‌شود.

وی اعلام کرد: چهارم از مجموعه روایت انصار نیز که "رمضان در کوشک" نام دارد در آینده نزدیک رونمایی خواهد شد.

زمردیان اظهارداشت: کتاب مرصاد ابتدا در 8 فصل تعریف شد، اما زمانی که آن را به شورای کارشناسی ارجاع دادیم  و پس از اخذ نظر آن‌ها مقرر شد به دلیل بهره‌مندی بیشتر مخاطبان محتوای کتاب تغییر کرده و در 3 فصل تدوین شود.

وی گفت: در واقع چون این کتاب، آخرین جلد است و تصور می‌رفت که شاید مخاطب دسترسی به مجلدهای دیگر نداشته باشد؛ فصلها تغییر کرد که در فصل نخست به معرفی سازمان مجاهدین خلق  و چگونگی شکل‌گیری این سازمان و نحوه فعالیت‌هایش پرداخته شده است.

زمردیان ادامه داد: در فصل دوم نیز بررسی تحولات کشور از ابتدای انقلاب تا پذیرش قطعنامه 598 بیان شده است.

وی افزود: اما در فصل سوم، روند تحولات پس از پذیرش قطعنامه 598 و تشریح کامل عملیات فروغ جاویدان که ما نام را مرصاد گذاشتیم؛ آمده است.

زمردیان با با بیان اینکه همه این کار با تلاش گروه پژوهشگران صورت گرفته است؛ گفت: بر خود وظیفه  می‌دانم که از امیر شالبافیان، پژوهشگر و نویسنده کتاب مرصاد و گروه اجرایی این کار بزرگ که دست خالی و با کمترین امکانات، این کار بزرگ را به ثمر رساندند قدردانی کنم.

وی با تأکید بر اینکه بسیاری از افراد در دولت فعلی و کنونی، قول کمک به ما را دادند، تصریح کرد: چه آن‌هایی که انتظار بدقولی از آنها را داشتیم و چه آن‌ها که تصور نمی‌کردیم؛ همه شانه خالی کردند و ما دست خالی و با مدیریت منابع و هزینه‌ها توانستیم به این انتظار عمومی که به یک دغدغه مبدل شده بود، پاسخ دهیم.

زمردیان اظهارداشت: اکنون در روز رونمایی از کتاب "قراویز تا مرصاد"، دست همه کسانی که به کمک کردند را می‌فشارم زیرا تلاش مجموعه این علاقه‌مند و دغدغه‌مندان فرهنگی در استان موجب شد تا کار بزرگی به ثمر برسد که یادآور حرکت‌های مردمی در دوران دفاع مقدس است.

وی خاطرنشان کرد: واقعیت این است؛ همانطور که وظیفه دفاع از کشور در دوران جنگ تحمیلی بر دوش مردم بود؛ امروز نیز برای انتقال ارزشها نمی‌توان منتظر ماند و باید از توان این افراد دلسوز و علاقه‌مند استفاده کرد.

ما برای حفظ موزه دفاع مقدس نیز با همین تاکتیک‌ها اقدام کرده و عمده هزینه‌های نگهداری موزه را مردم در قالب هزینه ورودی تأمین کردند.

وی اعلام کرد: این مبالغ آن‌قدر برکت داشت که مرکزی که دست‌کم هزینه نگهداری سالیانه آن 700 میلیون تومان است با هم‌یاری مردم و پرداخت تنها 150 میلیون اداره می‌شود.

وی در پایان و بار دیگر با قدردانی از همه کسانی که در تدوین و انشار کتاب مرصاد نقش داشته‌اند، گفت: از برادرانم در اداره کل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس به دلیل اهتمام‌ورزیدن برای انتشار تاریخ جنگ استان در قالب یک مجموعه 12جلدی منسجم با بهره‌گیری از توان علمی- پژوهشی پژوهشگران و مدیریت و تجارب فرماندهان و پیشکسوتان دفاع مقدس تشکر می‌کنم و امیدواریم این حرکت به عنوان نمونه و الگو در کشور مورد توجه قرار گیرد.

گفتگو از سمیه مظاهری