به گزارش نافع، بقعه این امامزاده بزرگوار بر فراز تپه‌ای در دامنه شمالی کوهستان الوند و در انتهای دره سرسبز و مصفای برفین( وفرجین) قرار گرفته و به همین دلیل به "امامزاده کوه" نیز شهرت یافته است.

فاصله امامزاده کوه تا شهر همدان، نزدیک به 15 کیلومتر است که مسیر آن از شهر مریانج و روستای سولان، توئین، موئین و وفرجین می‌گذرد.

دره امامزاده کوه یا دره ماوشان‌رود، یکی از دره‌های کوهستان الوند است. این دره در شمال غربی الوند و در ۵ کیلومتری شهر همدان قرار داشته و امتداد آن شرقی-غربی است.

طول آن نزدیک به ۱۲ کیلومتر بوده و عرض آن متغیر و در برخی نقاط به ۳ کیلومتر می‌رسد. شهر مریانج دروازه ورودی آن است. پس از مریانج در جهت انتهای دره به ترتیب روستاهای سولان، توییجین، موییجین، و وفرجین قرار دارند. ماوشان‌رود که از آب شدن برف‌های ارتفاعات و کوه‌های غربی دره و نیز چشمه‌های فراوانی که از جای‌جای دره می‌جوشد، تشکیل می‌شود در طول خط‌القعر آن جاری است.

مزار صحابه امیرالمؤمنین(ع) در بقعه امام‌زاده محسن(ع)  

تاریخ ساخت بقعه بر اساس شناسنامه آن، قرن هفتم هجری است که به دوره ایلخانیان می‌رسد. این بنا تاکنون چند بار مرمت شده و شباهت زیادی به بنای "هفتاد و دو تن" در ساروق اراک دارد و به شماره 824 مورخه 5/10/47 در فهرست آثار تاریخی به ثبت رسیده است.

ساختمان بقعه از جبهه‌ بیرون به شكل مستطیل است. نمای آن از یك ایوان بزرگ كه بر فراز ورودی مقبره ساخته شده و اتاق‌هایی دو طبقه که در دو طرف ایوان آن قرار دارد، تشكیل شده است.

ساختمان مركزی امام‌زاده مشتمل بر دو حرم پیوسته با دو گنبد دو پوششه است كه پوشش دوم صحابه(شبستان اول) فرو ریخته است.

پلان داخل مقبره از دو شبستان مربع شكل تشكیل شده است. اولی محل دفن یکی از صحابه حضرت امیرالمؤمنین(ع) به نام ابودجانه انصاری است كه در زمان حمله مسلمانان به ایران در جنگ شركت داشته و شبستان دوم نیز مدفن امام‌زاده محسن(ع) است.

بر فراز هر دو شبستان، گنبدهایی به نسبت بزرگ ساخته شده و نحوه تبدیل مربع به دایره به كمك گوشواره‌هایی انجام گرفته است.

دیوارهای سكوی گور صحابه، پوشیده از كاشی‌های كوكبی، مثلثی، صلیبی و چند ضلعی است كه در حدود 250 سانتی‌متر طول، 150 سانتی‌متر عرض و 1 متر ارتفاع دارند.

این شواهد نشان می‌دهند كه هر چند امروزه بنای امام‌زاده بدون تزئینات است، اما به یقین در زمان ساخت، ‌دارای تزئینات كاشی‌كاری و گچبری بوده است.

روی گور امام‌زاده، آثاری از سنگ قبر دیده نمی‌شود و گورهای صحابه را نیز سكویی با پوشش كاشی پوشانده است. روی قبر امام‌زاده، یك صندوق چوبی با حاشیه‌بندی و طرح‌های زیبای هندسی وجود دارد كه در داخل حاشیه آن، هویت امام‌زاده و "صلوات" به گونه‌ای زیبا در میان گل و بوته‌های ظریف تكرار شده است.

تاریخ ساخت آن نیز 935 هجری نوشته شده و روی این صندوق، ضریحی به نسبت بزرگ از چوب به صورت مشبك و گره‌بندی قرار گرفته است.

به نسب‌نامه امام‌زاده - در یكی از شبستان‌های آن - به عنوان یكی از نوادگان امام حسن مجتبی به این صورت اشاره شده است : "محسن بن علی النقی بن الحسین بن الحسن ... بن زیدبن الحسن المجتبی (ع)".

محرابی زیبا با کاشی‌کاری‌های تو در تو

دو گنبد آجري كوتاه در كنار هم، نظر بيننده را جلب مي‌كنند و محراب‌هاي تو در تو که با كاشي‌كاري‌هاي آبي رنگ و خطوط نستعليق مزين شده است.

اهالي از امامزاده محسن(ع) به "امام حاجات" یاد می‌کنند و به روايت يكي از تاريخ شناسان همداني، وجود این بقعه متبرکه موجب مسلمان شدن تعداد زيادي از مردمان روستاهاي اطراف شده است.

منطقه جغرافيايي امامزاده به لحاظ دارا بودن آب و هواي مطبوع و دره‌هاي باشكوه و خرم، سالانه پذيراي هزاران زائر از شهر همدان و دیگر شهرها است.

سمیه مظاهری

انتهای پیام/م