به گزارش نافع، آن‌ها دست خالی به بازار رفته و پس از ساعتی با انواع و اقسام وسایل مدرسه شامل کیف، دفتر مشق، مداد رنگی، جامدادی، دفتر نقاشی، پاک‌کن و ... برمی‌گردند. وسایلی که هریک در نوع خود از تنوع قابل‌توجهی در رنگ، شکل و اندازه برخوردار است.

در این بین کار پدران و مادرانی که کودکان 6 تا 11 ساله دارند، سخت‌تر است چرا که این دسته از دانش‌آموزان به دلیل ویژگی‌های خاص سن خود، تمایل بیشتری به استفاده از وسایل فانتزی و زیبا با طرح‌ها و اشکال مختلف داشته و رقابت و چشم و هم‌چشمی با همکلاسی‌ها موجب می‌شود که علاقه‌ای به استفاده از دفترها و مدادهای ساده تولید داخل نداشته باشند؛ غافل از اینکه بسیاری از همین لوازم به ظاهر ساده از کیفیت بیشتری برخوردارند.

این روزها بازار لوازم التحریر همه شهرها پر است از محصولات رنگارنگ و زیبا اما بی‌کیفیت چینی؛ محصولاتی که کیفیت پایین خود را پشت نقاب صدها طرح و رنگ پنهان ساخته‌اند. با نگاهی به یکی‌دو دهه گذشته، زمانی که ما نیز دانش‌آموز بودیم متوجه می‌شویم که آن زمان، وسایل مدرسه، تنوع کمتری داشت و خبری از کالاهای چینی و هندی و ترکیه‌ای نبود!

آن‌روزها همه لوازم‌التحریر دانش‌آموزان خلاصه می‌شد در یک مداد سیاه، مداد قرمز برای نشانه‌گذاری و خط فاصله، مداد رنگی، مدادتراش و پاک‌کن‌های معمولی که بعضی‌هایشان اصلا پاک نمی‌کرد و دفترهای مشق دولتی که اول پاییز، مدرسه دستمان می‌داد و همه یک‌دست و یکرنگ بود و دفتر کسی از بقیه زیباتر نبود.

آن‌روزها حواس کسی به دفتر مشق بغل‌دستی جلب نمی‌شد تا ببیند که روی جلدش، عکس باربی دارد یا سفیدبرفی. همه حواس‌ها متوجه تخته سیاه و گچی بود که روی آن در حرکت بود.

آن‌روزها گرچه وسایل زیبا و متنوع در دسترس کودکان نبود، اما هرچه بود تولید داخلی بود و با چرخش مداد دانش‌آموزان روی برگه‌های دفترهای کاهی یا سفید، چرخ اقتصاد مملکت به گردش در‌می‌آمد. 

 اما امروز با ورود انواع و اقسام محصولات خارجی که بازار نوشت‌افزار کشور را نیز مانند سایر بخش‌های اقتصادی از آن خود ساخته‌اند؛ چرخ کارخانه‌ها و کارگاه‌های تولید دفتر و مداد و ... کند می‌چرخد یا اصلا نمی‌چرخد!

این درحالیست که بارها و بارها بر لزوم حمایت از تولید داخلی تاکید شده و سخنان رهبر معظم انقلاب در سال‌های اخیر نیز اهمیت این مسئله را بیش از پیش روشن ساخته است.

شاید کشوری همچون ایران که پس از سال‌ها تحمل فشارهای متعدد، هم‌اکنون درحال پیمودن مسیر پیشرفت بوده و به اصطلاح درحال توسعه است؛ نتواند در عرصه تولید محصولات پایه و سنگین کاری انجام دهد، اما به یقین در زمینه تولید کالاها و محصولات مصرفی مانند لوازم‌التحریر می‌تواند اقدام کند. تنها باید در کنار تولید محصولات مقاوم که هنوز هم در گوشه و کنار مغازه‌ها یافت می‌شود به مسئله تنوع و زیبایی و ایجاد جذابیت برای کودکان نیز اهمیت داد.

اگر تولیدکنندگان لوازم‌التحریر مدرسه به جای تولید مداد سیاه ساده و یکرنگ و دفترهای دولتی با طرح‌های تکراری و کسل‌کننده از طرح‌ها و تصاویر جالب و جلدهای فانتزی استفاده کنند؛ حتی اگر قیمت آن‌ها گران‌تر باشد؛ بازهم طرفدار خواهد داشت. این کار موجب افزایش تقاضا و به دنبال آن افزایش تولید و درنتیجه اشتغال‌زایی و ایجاد درآمد بیشتر می‌شود. چرا باید پول و درآمدی که می‌تواند در کشور گردش کرده به جیب واردکنندگان و سودجویان و درنهایت کشورهای دیگر واریز شود؟چرا ثروت ملی را برای اشتغال‌زایی بیشتر و رونق بازار کسب و کار به کار نمی‌گیریم؟

لوازم‌التحریر داخلی، جوابگوی نیاز دانش‌آموزان نیست

واقعیت این‌جاست که امروز سرمایه‌گذاران کشور علاقه‌ای به سرمایه‌گذاری در این بخش ندارند.

به گفته برخی کارشناسان، 95 درصد اقلام نوشت‌افزار وارداتي بوده و تنها 5 درصد توليد داخل جوابگوي نياز دانش‌‌آموزان است.

مسئولان دولتي نیز مي‌گويند؛ سرمايه‌گذار در حوزه لوازم‌التحرير بسيار كم است و از آن‌جا كه چين توانسته بازار داخلي را از آن خود سازد؛ سرمايه‌گذاران براي حضور در این بخش اقدام نمي‌كنند.

مدير كل دفتر صنايع غيرفلزي وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز در این‌باره می‌گوید: لوازم‌التحريرهايي كه در كشور توليد مي‌شود در مقايسه با برندهاي خارجي، كيفيت بسيار بالاتري دارد، اما با وجود كارخانه‌هاي متعدد در بخش‌هايي چون دفترچه، اين بخش پتانسيل بالايي براي سرمايه‌گذاري دارد.

مهدی صادقی نياركي می‌افزاید:180 واحد در بخش توليد دفترچه فعاليت مي‌كنند و اين به منزله توليد سالانه 4ميليون تن دفترچه است؛ از اين رو در حوزه يادشده، سرمايه‌گذاري نياز نداريم، اما در بخش مواد اوليه كاغذ چاپ و كاغذ تحرير امكان سرمايه‌گذاري وجود دارد.

وی با بيان اينكه 6 كارخانه توليد مداد با ظرفيت اسمي 5 ميليون تن قرآص وجود دارد، تصریح می‌کند: اين رقم، موید نيازنداشتن كشور به سرمايه‌گذاري در بخش تولید مداد است.

حتی یک کارخانه تولید خودکار و مدادتراش نداریم!

با کمال تأسف و براساس شواهد موجود، حتی یک كارخانه خودكارسازي، مدادتراش، خط‌كش و... در كشور وجود ندارد. پاك‌كن‌سازي هم در حد 2 كارگاه كوچك است كه اين ميزان توليد به هيچ عنوان، جوابگوی نياز داخلي نیست.

نبود واحدهاي توليدي در بخش لوازم‌التحرير نشان مي‌دهد؛ اين حوزه به شدت از كمبود سرمايه‌گذار رنج مي‌برد و اين در شرايطي است كه در اكثر حوزه‌ها، تعداد سرمايه‌گذاري‌ها به نحوي است كه بازار كاملا اشباع و خواب سرمايه‌گذاري ايجاد شده است. حال براي برون‌رفت از وضعيت به وجودآمده مي‌توان متقاضيان سرمايه‌گذاري را به سمت توليد لوازم‌التحرير هدايت كرد تا بتوان خلأهاي صورت‌گرفته را با توليد ملي پر كرد.

در آغاز هر سال تحصيلي، گردش مالي قابل توجهي در حوزه نوشت‌افزار رخ مي‌دهد، اما متاسفانه تمام اين پول به سمت كشورهاي چين، هند و تركيه مي‌رود.

نزدیک به 15 ميليون دانش‌آموز در كشور وجود دارد و به طور ميانگين، سالانه اين گروه به ميزان 15 هزار تومان مداد، مدادتراش و پاك‌كن خريداري مي‌كنند كه اين امر نشان مي‌دهد تنها در 3 بخش كوچك يادشده 225ميليارد تومان پول از كشور خارج مي‌شود؛ حال اگر نياز دانشجويان كشور در ساير بخش‌هاي لوازم‌التحرير چون خودكاربه این رقم اضافه شود، به طور چشمگيري ارز از كشور خارج مي‌شود و متأسفانه براي حل اين معضل تاكنون فعاليتي صورت نگرفته است.

حمایت از تولید ملی را از کودکی آموزش دهیم

در پایان باید یادآور شویم؛ عوامل ضعف در صنعت لوازم‌التحریر هرچه باشد؛ موجب شده تا لوازم‌التحرير چيني بي‌كيفيت با شكل ‌و قیافه‌ای دوست‌داشتني در فصل پایيز، میهمان دست‌کم 15 ميليون دانش‌آموز شود. نباید از خاطر برد که حمایت از تولید ملی و سرمایه و کار ایرانی را باید از کودکی به فرزندان آموزش داد. اگر بچه‌ها یاد بگیرند که دفترها و مدادهای داخلی را هرچند به زیبایی کالاهای چینی نمی‌رسد، مصرف کنند؛ حس غرور ملی و استقلال در آن‌ها تقویت شده و در بزرگسالی نیز پیش از انتخاب هر کالا به درج نام ایران بر آن دقت می‌کنند و در چنین وضعیتی است که می‌توانیم در تولید همه محصولات و کالاها به خودکفایی رسیده و زیربار فشارها قد راست کنیم.

گزارش از سمیه مظاهری