به گزارش پایگاه خبری تحلیلی نافع، در دهه اخير تربيت كودكان بيش از گذشته مورد توجه خانواده‌ها قرار گرفته است چراكه تحقيقات نشان مي‌دهد دوران كودكي از اهميت ويژه‌اي برخوردار است و اهميت آن تاحدي است كه بسياري از رواشناسان معتقدند بخش زيادي از شخصيت انسان در اين دوران شكل مي‌گيرد.

از اين رو نياز به محيط‌هاي اجتماعي مناسب كه كودكان در آن شيوه‌هاي رفتارهاي اجتماعي را بياموزند و در اجتماع بزرگتري بيش از خانواده قرار بگيرند احساس مي‌شود که مهد كودك‌ها مي‌توانستند بخش بزرگي از نيازهاي يك كودك را در راستاي فرآيند اجتماعي شدن مرتفع نمايند.

از آنجا كه مهدكودك به منزله يك محيط اجتماعي كاملاً صميمي و دوستانه است، تاثيرپذيري كودكان در مهد به مراتب بيشتر از خانه و خانواده است و از همين روست كه مربيان مهدكودك از افراد آموزش‌ديده و متخصص در اين زمينه باشند تا بتوانند در روند تربيتي كودك تاثيرگذاري مثبت داشته باشند.

مادران شاغل و نياز به مهدكودك

امروزه با افزايش تعداد مادران شاغل در جامعه نياز بيشتري به مهدكودك‌ها احساس مي‌شود و کودکان بيش از نيمي از روز را در مهدكودك‌ها سپري مي‌كنند و بسياري از رفتار، ارزش‌ها و الگوها را در اين مكان كسب مي‌كنند.

نگراني‌هاي مادران شاغلی كه مجبورند در ماه‌هاي آغازين تولد، كودكشان را در مهدكودك نگهداري كنند بسيار رايج است و در بسياري از موارد اين نگراني‌هاي بي‌مورد نيستند و به جز خطرات جاني كه در مهدكودك‌ها مي‌تواند متوجه كودكان باشد، مسائل تربيتي آنان است كه تحت تاثير عوامل مختلفي قرار مي‌گيرد و موجب بروز ناهنجاري‌هايي در كودكان می‌شود، چراكه كودكان در چنين سنيني نيازمند توجه متمركز در خانواده‌ هستند و در مهدكودك به دليل تعداد زياد كودكان مربي مجبور است توجه خود را بين همه آن‌ها تقسيم كند.

به استناد جديدترين تحقيقات در اين زمينه مي‌توان گفت: كودكاني كه اوقات خود را دور از مادر و در مهدكودك مي‌گذرانند پرخاشگرتر مي‌شوند و از اين رو هرچه مدت زماني كه كودك در مهدكودك مي‌گذارند طولاني‌تر باشد، ميزان پرخاشگري در سنين بالاتر نيز بيشتر خواهد شد و كودكاني كه بيش از 30 ساعت در هفته را در مهدكودك مي‌گذرانند، در ناهنجاري‌هاي رفتاري چون جنگ، دعوا، رذالت، بيرحمي و رفتارهاي نامناسبي چون جدال و پرتوقعي و پرحرفي بيشتر است كه از آن‌ها به عنوان كودكان تهاجمي، بهانه‌گير، نترس، دردسرآفرين ياد مي‌شود.

در ادامه با يكي از مربیان مهدكودك مصاحبه‌اي داشتيم كه از نظرتان مي‌گذرد:

خانم صيادي يكي از مربيان مهدكودك است و به گفته خودش بيش از 7 سال است كه به اين حرفه مشغول است او مي‌گويد: بعد از 3 سالگي مهدكودك براي كودكان يك نياز است چراكه همه مسائل تربيتي را نمي‌توان در اجتماع محدود خانواده به كودك آموخت چراكه كودك نيازمند ارتباط با محيط اجتماعي بزرگتري است و فرآيند اجتماعي شدن اين زمينه را براي كودك ايجاد مي‌كند كه با كودكان ديگري در ارتباط باشد و بسياري از آموزش‌ها را توسط افراد متخصص ببينيد.

وي مي‌گويد: البته مهدكودك به هيچ وجه نمي‌تواند جايگزيني براي محيط امن خانواده باشد و بهتر است كودك تا 3 سالگي در خانواده رشد و نمو پيدا كند و مهدكودك تنها مي‌تواند در زمينه‌هايي چون آموزش‌های چون نقاشي، شعر، داستان و ارتباطات بین كودكان نقش بسزايي در تربيت بچه‌ها داشته باشد و بهتر است كودكان قبل از ورود به دبستان در مهدكودك آموزش‌هايي را ببينند تا بعد از ورود به دبستان آشنايي با محيط مدرسه برايشان سخت نباشد.

صيادي معتقد است مادران شاغل نگران اين هستند كه مبادا در زماني كه آن‌ها در مهد مي‌گذرانند موجب ايجاد فاصله‌اي بين آن‌ها شود و يا وابستگي و عاطفه آن‌ها كمتر شود در صورتي كه آنچه ميزان وابستگي را كم يا زياد مي‌كند ارتباطي به مهدكودك رفتن يا نرفتن كودك ندارد اين موضوع مربوط به آرامشی است كه بچه‌ها در كنار مادرشان به دست مي‌آورند، همانطور كه بعضي از بچه‌ها به محض اينكه مادرشان از راه مي‌رسد آرام مي‌شوند و در آغوش مادرشان آرامش مي‌گيرند و بعضي ديگر هم بي‌قرار شده و ترجيح مي‌دهند.

اما نكته‌اي كه بايد مورد توجه قرار بگيرد اينكه براي كمك به كودكان در سنيني كه شروع به كسب مهارت‌هاي در مهدها نيز مي‌تواند تا حد زيادي از روند اجتماعي شدن كودكان تاثيرگذار باشد.

در ادامه با تعدادي از مادران كه فرزندانشان را در مهدكودك ثبت‌نام كرده‌اند گفتگو داشتيم كه در ادامه مي‌خوانيد:

خانم عبدي، ليسانس 31 ساله، كارمند مي‌گويد: دختر من 6 ماه دارد و به دليل اينكه مرخصي زايمان فقط 6 ماه است و از طرفي از آشنايان هم كسي نيست كه از فرزندم نگهداري كند مجبورم كودك 6 ماهه‌ام را در مهد بگذارم.

او ادامه مي‌دهد: از زماني كه كودكم را در مهد مي‌گذارم تا وقتي كه او را از مهدكودك مي‌برم فقط نگران او هستم چراكه فقط 6 ماه دارد و نياز به مراقبت‌ مالي ويژه‌اي دارد كه گاهي اوقات به جز مادر هيچ كس نمي‌تواند براي فرزندش انجام دهد از وقتي كه او را در مهدكودك مي‌گذارم خيلي‌ بهانه‌گير شده است و مدام گريه مي‌كند به همين دليل هم قصد دارم برايش پرستار بگیريم كه در خانه از او نگهداري كند و تاكنون كسي را براي اين كار پيدا نكردم و به محض اينكه فرد مطمئن پيدا كنم اين كار را انجام مي‌دهم.

خانم مظفري 27 ساله، خانه‌دار، ديپلم نيز مي‌گويد: پسر 4 ساله‌ام را از يك سال پيش در مهدكودك ثبت‌نام كردم چراكه خانه ما يك آپارتمان 60 متري است كه كودكم نمي‌تواند در آنجا به راحتي باز مي‌كند و از طرفي هم‌بازي هم ندارد و من مجبورم تمام وقتم را با او بازي كند و اگر اين كار را نكنم پرخاشگري مي‌كند، از اين رو تصميم گرفتم او را در مهدكودك ثبت‌نام كنم و روزانه 4 تا 5 ساعت در مهدكودك سپری می‌کند. من هم مي‌توانم در اين فرصت به كارهايم برسم و پسرم هم در كنار آموزش‌هايي كه مي‌بيند از محيط مهدكودك براي بازي كردن با هم‌سن‌و سالانش استفاده كند.

خانم بختياري 32 ساله، ليسانس، كارمند نيز مي‌گويد: مهدكودك‌ها از كيفيت كافي برخوردار نيستند و هيچ نظارتي بر مسائل رواني كودكان نمي‌شود و به تغذيه اهميت نمي‌دهند در صورتي كه تغذيه در سن كودكي نقش بسيار مهمي در رشد كودك داردبه نظر من بهتر است در صورت امكان دارد بچه در مهدكودك نروند، چراكه نتايج منفي نگهداري كودك در مهدكودك بسيار بيشتر از آثار مثبت آن است.

مادر ديگري به كوچك بودن مكان مهدكودك‌ها اشاره مي‌كند و مي‌گويد: مهدكودك‌ها اشاره مي‌كند و مي‌گويد: مهدكودك‌ها معمولاً فضاي كوچكي دارند و تعداد زيادي از كودكان در كلاس‌هاي كوچك نگهداري مي‌شوند كه از لحاظ تهويه مناسب نيستند.

وي مشكل شايع و رايج در مهدكودك‌ها را استفاده از مربيان فاقد تخصص در مهدكودك‌ها مي‌داند كه مديران مهدكودك‌ها معمولاً به دليل مبالغ ناچيزي كه به عنوان حقوق به مربيان پرداخت مي‌كند از افراد فاقد مهارت و دانش و تخصص در اين زمينه استفاده مي‌كنند زيرا معمولاً ديدگاه رايج در تاسيس مهدكودكها فقط به عنوان یک منبع درآمد است به همين دليل همكودكان در چنين محيط‌هايي از تربيت مناسب بهره‌مند نمي‌شوند.

خانم پناهي مادر دیگری است در اين زمينه مي‌گويد: مهدكودك‌ها در شهرهاي كوچك از امكانات لازم برخوردار نيستند چراكه اين مراكز بايد مجهز به حداقل امكانات باشد تازمينه بروز خلاقيت‌ها، رشد فكري و در نهايت پرورش يك انسان كامل ميسرکند. امكانات محدود بسياري از مهدكودك‌ها به ويژه در مناطق محروم امكان آموزش عملي را با مشكل مواجه مي‌كند و در مهدكودك‌هايي كه داراي امكانات ويژه‌اي هستند موجب می‌شود خلاقیت شکوفا نشود مي‌شود.

آيا مهدكودك‌ها فقط مكان براي نگهداري كودكان هستند؟

و نكته‌ قابل تامل اينكه؛ مهدكودك‌ها نبايد فقط مكاني براي نگهداري كودكان باشد چراکه نقش مهدكودك‌ها در جامعه‌پذيركردن كودكان و تربيت صحيح كودكان بسیار مهم است، چراكه در اين صورت خروجي مهدكودك‌ها، كودكاني با تربيت نامناسب خواهد بود و در واقع وظيفه آن‌ها در كنار تامين فضاي مناسب فيزيكي براي نگهداري كودك، آشنا كردن كودكان با هنجاریها، ارزش‌هاي جامعه و آموختن رفتار اجتماعي و كشف استعدادهاي نهفته در كودكان و پرورش و تقويت آن‌هاست.

نكته آخر:

آنچه در پايان بايد مورد توجه قرار بگيرد اينكه؛ كودكان هر جامعه پايه‌ها و اساس هر جامعه هستند لذا براي ساختن جامعه‌اي مطلوب، بايد پايه‌هاي آن مستحكم شوند و بايد براي پيشبرد اهداف بايد مديران و مربيان مهدكودك‌ها براي تربيت نسل آينده آموزش‌هاي لازم را ببينند.

طیبه عباسی صیفی