پدرش مرحوم کریم مسکین از قاریان و ارادتمندان اهل بیت عصمت و طهارت(س) بود. با وجود چنین پدری شوق قرائت قرآن و مداحی از کودکی در وجودشان مشتعل گردید.

استاد فرزانه آقای محمد رحیم مسکین در سال 1309 در همدان دیده به جهان گشود، پدرش مرحوم کریم مسکین از قاریان و ارادتمندان اهل بیت عصمت و طهارت(س) بود. با وجود چنین پدری شوق قرائت قرآن و مداحی از کودکی در وجودشان مشتعل گردید.

پس از آن  بدنبال فراگیر نمودن فرهنگ قرآنی و تشکیل جلسه قرآن برای نونهالان و نوجوانان بودند تا اینکه اولین جلسه قرآنی را در مسجد پای گنبد همدان پایه‌گذاری نمودند.

بدنبال مأموریت به تهران از جلسات متعدد از جمله جلسه مرحوم استاد سعیدی فیض برده و در ادامه با توصیه ایشان اداره جلسه مکتب علی(ع) را در تهران به عهده می‌گیرند. پس از مراجعت از تهران بدنبال بازگو کردن موضوع خوابی (رویای صادقه) توسط آقای ابوالقاسم لک، در 23 ماه رمضان سال 1343 ه.ش. جلسه دعای سمات به توصیه استاد مسکین در منزل ایشان تشکیل و نام جلسه نیز که بطور  ناخودآگاه از ذهن استاد گذشته بود مکتب امام زمان(عج) تعیین می‌گردد.

برپایی جلسه بمدت دو سال در منزل آقای لک استمرار می‌یابد و با استقبال و حضور نوجوانان از این جلسه، استاد مسکین در اندیشه گسترش فضای قرآنی و تشکیل شعباتی دیگر از مکتب امام زمان(عج)، دو  جلسه نونهالان معصومیه و  اتفاقیون را دایر می‌نمایند.

ایشان در پی سفر به مشهد مقدس و آشنائی با جلسات چهارده‌گانه حاج آقا عابدزاده، تشکیل چنین جلساتی در همدان را سرلوحه فعالیت‌های خود قرار می‌دهند و در همان سفر به حرم امام رضا(ع) مشرف شده و دل مشغولی خود را با حضرت در میان می‌گذارند و حضرت را به صبوری حضرت زینب(س) قسم می‌دهند که از خداوند بخواهند تا توان صبر و غلبه بر مشکلات ناشی از راه‌اندازی جلسات را در آن دوره خاص زمانی به او عطا فرماید.

در بازگشت از مشهد‌الرضا ایشان در اولین مرحله نام جلسه معصومیه را به نونهالان محمدیه و جلسه اتفاقیون را به علویه تغییر می‌دهند و سپس جلسات دیگری با نام‌های مبارک فاطمیه، حسنیه، حسینیه، سجادیه، باقریه، جعفریه، کاظمیه، رضویه، تقویه، نقویه و عسکریه تشکیل می‌دهند و در نهایت در روز عید غدیر، نونهالان  مهدیه مکتب امام زمان(عج) در منزل شهیدان حقگویان افتتاح می گردد.

جلسات چهارده‌گانه بطور سیار در منازل و مناطق مختلف شهر برگزار گردیده و اسناد رسمی باقی‌مانده و منتشر شده ساواک نشان می دهد، رژیم ستم  شاهی نگران شکل گیری آنها بوده است و حتی نام بعضی از نوجوانان 12-13 ساله مکتب نیز در اسناد ساواک مندرج است.

استاد مسکین طی این سال‌ها با برنامه‌ریزی، سازماندهی و نظارت و سرکشی به جلسات چهارده‌گانه، آنان را در اداره بهتر و تداوم راه تشویق نموده و با بهره‌گیری از روش‌ها و شیوه‌های خاص خود که همواره مبتنی بر اخلاص و احترام به پویندگان قرآنی بوده است، نسبت به تربیت نسل قرآنی اقدام می‌نماید و با هدف پیوند مستمر با این هیئت‌ها در جلسات عصر جمعه اقدام به آزمون‌های ادواری نماز و قرآن از افرادی می‌نمودند که از جلسات چهارده‌گانه صبح جمعه معرفی می‌شدند و در کنار آن همچنان به تربیت مربیان جدید نیز همت می‌گماشت تا هیچ‌گاه خلاء ناشی از مهاجرت و ادامه تحصیل دانشگاهی مربیان یا اعزام به سربازی آنان احساس نشود.

 با توجه به جوهره ذاتی انقلاب اسلامی و نظام  جمهوری اسلامی ایران که برمدار متدینین شکل گرفته بود انبوه شاگردان مکتب امام زمان (عج)، با احساس وظیفه در این خصوص حضوری فراگیر و موثر در همه عرصه های متصوره را داشته‌اند تا آنجا که با تورق تعداد محدودی از دفاتر حضور و غیاب جلسات عصر جمعه، نام نورانی بیش از یکصد شهید والامقام شناسائی و مشاهده گردیده است و ناگفته پیداست خیل عظیمی از شهدا نیز در جلسات صبح‌های جمعه نشو و نما داشته اند.

شهیدان گرانقدری که امنیت و آبروی امروز ایران اسلامی رهین خون پاک و همت بلند آنان است. جوانان با شرفی نظیر شهید حسن ترک، حسن صوفی، رضا نوروزی و اکبر فرجیان‌زاده که در تبعیت از ولی فقیه و نایب امام زمان خود و با تربیتی قرآنی در واپسین دقایق و لحظات حیات ظاهری، آیات فرا‌گرفته در خصوص جهاد و شهادت را زمزمه می‌کردند تا شرنگ ناکامی را به کام دشمنان نشاندار بقیه الله الاعظم ارواحنا له الفدا بچشانند و قلب ملت خویش را نیز با انوار نصرت‌های الهی طمأنینه و آرامش بخشند- روحشان شاد. 

  تعداد کثیری از همین شاگردان نیز در یاری رساندن به انقلاب اسلامی به زعامت امام خمینی(ره) در صحنه‌های مختلف حضوری شایسته داشته و بعد از پیروزی انقلاب در نهاد‌های برخاسته از آن، مراکز علمی، آموزشی و  فرهنگی، دوایر دولتی و بازار منشاء خدمات بسیار بودند.

فعالیت مکتب امام زمان(عج) پس از پیروزی انقلاب اسلامی:

پس از پیروزی انقلاب اسلامی جلسه عصر جمعه و دعای سمات استاد مسکین طبق روال قبل با مسئولیت شخص ایشان ادامه یافت اما برای هر یک از جلسات چهارده‌گانه موقعیت‌های متفاوتی پیش آمد که این تفاوت‌ها عمدتا از وضعیت متغیر مربیان جلسات ناشی می‌شد.

بعضی از مربیان با این نگاه که انقلاب و جمهوری اسلامی نیاز مستمری به افراد قرآنی دارد در توسعه جلسات خود کوشیدند اما در نگاهی دیگر استقرار جمهوری اسلامی معادل با بی‌نیازی جامعه از جلسات قرآنی تلقی گردید و پرورش پویندگان قرآنی صرفاً از وظایف دولت شناخته شد. بعضی از مربیان و دست‌اندر‌کاران جلسات نیز به شرف شهادت نائل آمدند و بعضی دیگر حسب نیاز انقلاب و دفاع مقدس چنان درگیر امور اجرایی شدند که منتظر بودند دیگران این مسئولیت را بر عهده بگیرند.

در نگاه توسعه محور نخست که بعد‌ها مشخص شد درست‌ترین نگاه بوده است توسط مربی جلسه حسنیه مکتب امام زمان(عج) آقای حجت الله کریم پور طی سال‌های 1363 به بعد، 14 جلسه مستقل با نام‌های مبارک چهارده معصوم تشکیل شد.

شایان ذکر است که بعد‌ها از جلسه نونهالان محمد رسول الله این جلسات، دو مجموعه‌ی قرآنی مستقل با نام‌های مکتب الصادق(ع) (از سال 1368 به بعد توسط آقای حسین ارغوان) و انوار الزهرا(س) (از سال 1374 به بعد توسط آقای سید حامد تروهید) تشکیل شد همچنین از جلسه نوجوانان امام باقر(ع)، مجموعه‌ی مستقل دیگری  با عنوان مکتب باقرالعلوم(ع) (از سال 1370 به بعد توسط آقای علی اسدی) منشعب شد که سه مجموعه‌ی مذکور هم اکنون بحمدالله بطور مستقل فعالیت خود را ادامه می‌دهند و بیرق جلسات قرآنی را در جای جای شهر برافراشته‌اند.

دور جدید فعالیت مکتب امام زمان (عج) :

و اما پس از گذشت 35 سال از پیروزی انقلاب اسلامی و با نگاهی به ثمرات بسیار زیاد نهال پر‌برکتی که استاد مسکین، سالها قبل کاشته است، گروهی از شاگردان استاد مسکین با استعانت از خداوند متعال و عنایات خاص امام زمان(ع) و همچنین راهنمایی‌های استاد گرانقدر خود و بر اساس نیاز نونهالان جامعه به آموزش و تربیت قرآنی، نسبت به سازمان‌دهی جدید، تجدید فعالیت و گسترش فعالیت‌های مکتب امام زمان(عج) اقدام نمودند که نقطه عطفی در تاریخچه‌ی این مکتب با برکت به حساب می‌آید.

لذا پس از برگزاری نشست‌های متعدد کارشناسی، ضمن بررسی برنامه‌های قبلی و استفاده از تجارب ارزنده نسل‌های مختلف مکتب امام زمان(عج)، در 29 دی ماه 1392 و همزمان با سالروز میلاد نبی مکرم اسلام(ص) و امام جعفر صادق(ع)، 30 جلسه قرآنی در مراسمی باشکوه در حسینیه شهید مدنی همدان راه‌اندازی شد که 14 جلسه به نام‌های مقدس معصومین (محمدیه، علویه، فاطمیه، حسنیه ،....، مهدیه)  برای برادران، 14 جلسه نیز برای خواهران( با همان عناوین)، یک جلسه جهت آموزش مداحی به نام شهید سید رضا حسینی از شهدای مداح مکتب و یک جلسه جهت ارتقاء سطح دانش معارفی مورد نیاز مربیان و کمک مربیان جلسات مکتب و ارتباط ایشان با یکدیگر به نام سردار شهید حسن ترک است.

از این جلسات 30گانه، 28 جلسه قرآنی در جای جای شهر همدان و بر اساس امکانات و نیاز مناطق مختلف آن تشکیل و 2 جلسه تخصصی در حسینیه مکتب، واقع در خیابان پاسداران برگزار می شود.

و بر اساس هدف گذاری میان مدت و دراز مدت، عزم شاگردان ادوار مختلف مکتب جزم گردید که تعداد جلسات مکتب امام زمان(عج) هم به لحاظ کیفی و هم به لحاظ کمی بر همین مقدار متوقف نشده و به مرور زمان و با فراهم شدن امکانات و نیروی انسانی کارآزموده به تعداد شهدای مکتب یعنی به بیش از یکصد جلسه گسترش یابد.

بر همین اساس در مراسم باشکوه دیگری، در خرداد ماه 1393 و مصادف با نیمه شعبان 5 جلسه جدید به نام‌های جلسه حضرت علی اصغر(ع)، حضرت مسلم بن عقیل(ع)، شهدای گمنام، شهید ابراهیم هادی و شهید مصطفی کرباسیان در محل حسینیه زینبیه همدان افتتاح گردید.

بطوریکه تعداد جلسات، در دوره جدید فعالیت‌های مکتب امام زمان(عج) که مستقیما زیر نظر استاد مسکین و در هسته مرکزی مکتب، مشغول به فعالیت هستند با احتساب جلسه عصر جمعه مکتب، جلسه بانوان زینبیه و جلسه جعفریه به 38 جلسه افزایش یافت.

این جلسات در حال حاضر ذیل عنوان و پرچم مقدس مکتب امام زمان(عج) به فعالیت مشغولند و اگر بخواهیم به ابعاد گویاتری از فعالیت‌های قرآنی شاگردان استاد مسکین اشاره کنیم می‌توانیم بگوییم طی 50 سال گذشته تعداد کثیری از قرآن‌آموزان این مکتب در گوشه و کنار کشور و حتی خارج از کشور با درک عینی، احساس عملی و مشاهده شخصیِ تأثیر اینگونه جلسات، هرجا که توانسته‌اند بی نام و نشان و یا ذیل عناوین مقدس دیگری محفل، انجمن، کلاس، کانون و... قرآنی به پاکرده‌اند که بررسی و احصاء آن عملا غیر ممکن به نظر می رسد.

ان‌شاء‌الله این روند همچنان ادامه خواهد یافت تا آنکه روزی پرچم مکتب امام زمان(عج) توسط سربازان تربیت یافته این مکتب به دست صاحب اصلی آن یعنی حضرت بقیه الله الاعظم (رُوحی و اَرواحُ العالمینَ لترابِ مقدمه الفِداه) سپرده شود.

با یاری خداوند متعال فعالیت‌های توسعه محور آتی در آینده به ادامه این گزارش اضافه خواهد شد. محتاج دعای خیرتان هستیم...

روند آموزش و تربیت در جلسات مکتب امام زمان (عج) همدان

با یاری خداوند متعال در جلسات مکتب امام زمان(عج) مسیر آموزشی و تربیتی خاصی طی 50 سال فعالیت این مکتب اعمال و تجربه شده است که در مناطق مختلف جغرافیایی شهر متناسب با موقعیت‌هایی خاص با اندکی تغییرات احتمالی به صورت یکسان اجرا می شود :

1. چینش قرآن و رحل قبل از آغاز رسمی جلسه:
   چینش به گونه‌ای است که مربی به تمام پویندگان اشراف داشته باشد و این چینش مسئولینی خاص از بین پویندگان دارد. (تعیین مسئولینی مشخص برای امور جاری جلسات از بین پویندگان زمینه‌های مشارکت بسیاری را فراهم می آورد. رحل، قرآن، صندوق، حضوروغیاب، پرچم، اطلاع‌رسانی، پذیرایی و...)
2. وضو:
   توجه به موضوع وضو و تذکر به پویندگان در خصوص اهمیت داشتن وضو در جلسه قرآن.
3. درس «نمازی‌ها»:
   هر پوینده‌ای در هر موقعیت سنی و با هر میزان توانایی در امور قرآنی در بدو ورود به مکتب تحت پرسش و در صورت لزوم آموزش نماز و احکام اولیه و کلی آن قرار می گیرد. فقط پس از موفقیت در این مرحله می‌تواند وارد درس «آخر قرآنی» شود موفقیت در این مرحله با دریافت جایزه همراه است.
4. درس «آخر قرآنی‌ها»:
   در این مرحله متناسب با استعداد، علاقه و توانایی پویندگان طی چند هفته از سوره ی ناس تا بیّنه به پویندگان درس و تکلیف داده می‌شود تا طی هفته تمرین و در جلسه بعد تلاوت نماید. در این مرحله هر پوینده درس اختصاصی خود را دارد، گر چه بعضی آموزش‌های روخوانی اولیه با استفاده از وایت‌برد به آنها داده می‌شود اما محفوظات احتمالی پویندگان نیز در صحیح خوانی آنان بی‌تأثیر نیست. در طول این دوره متناسب با پیشرفت و تلاش هر فرد، جوایزی به آنها اهدا می‌شود و ورود به مرحله «درس ثابت» مستلزم موفقیت و دریافت جایزه پایانی این مرحله است. ذکر داستان‌های قرآنی، اشاره به بعضی مفاهیم و واژگان قرآنی از مشخصه‌های درس آخر قرآنی‌هاست.
5. «ثابت درسی‌ها»:
   کسانی‌که درس «آخر قرآنی‌ها» را با موفقیت طی کرده‌اند وارد این گروه از پویندگان می‌شوند که هر هفته حدود نصف صفحه درس ثابت دارند و تمام پویندگان صرفا می‌بایست همان نیم‌صفحه را آماده و ارائه نمایند. در این مرحله قواعد روخوانی و روانخوانی به طور کامل و با استفاده از وایت‌برد آموزش داده می‌شود و متناسب با پیشرفت پویندگان جوایزی نیز به مرور به آنها اهدا می‌گردد. زمانی که پویندگان بتوانند علاوه بر درس نیم‌صفحه‌ای و هفتگی خود جاهای دیگر قرآن را نیز بخوانند می‌توانند وارد مرحله‌ی «دوره‌ای‌ها» شوند. توجه به مفاهیم، اشاره به بعضی ترجمه‌ها و تفاسیر حول آیات درس از مشخصه‌های این مرحله است.
6. «دوره‌ای‌ها»:
   افرادی که روخوانی و روانخوانی را در مرحله قبل فراگرفته‌اند وارد این مرحله می‌شوند و هر پوینده چند آیه قرآن تلاوت می‌کند و نفر بعد موظف است دنباله آیات نفر قبل را پی‌بگیرد. توجه به لحن، تجوید و مفاهیم عمیق‌تر و نکات ترجمه و تفسیر از مشخصه‌های این دوره است و افراد مستعد و علاقه‌مند از نظر صوت نیز مورد توجه قرار می گیرند. در این مرحله هم مانند مراحل قبل متناسب با پیشرفت پویندگان جوایزی به آنها اهدا می‌شود.
7. -  نکات دیگر:
   • جلسات مکتب امام زمان(عج) همیشه پذیرای کودکان و جوانان جدیدالورود است و پذیرش نکردن حتی یک پوینده را ناهنجار تلقی می کند چرا که ممکن است آن فرد به هر دلیل تا پایان عمر موقعیتی برای ورود به جلسه‌ای دیگر نیابد لذا متناسب با حضور این‌گونه افراد مرتبا درس‌های گذشته در مراحل مختلف تکرار می‌شود.
   • هر کس به هر میزان علاقه، استعداد و توانایی می‌تواند در جلسات حضور یابد و اصراری بر این مورد وجود ندارد که یک پوینده در بازه‌ی زمانی خاص از مرحله‌ای به مرحله‌ی دیگر وارد شود گر چه به صورت غیر مستقیم و بدون آنکه پویندگان احساس کنند تلاش بر آن است زمان آموزش‌ها روندی منطقی داشته باشد.
   • جلسه شهید حسن ترک مکتب امام زمان(عج) که به صورت هفتگی تشکیل می‌گردد اختصاص به ارتقاء فرهنگی مربیان و کمک مربیان جلسات دارد و هر هفته یک جلسه (مربی و کمک مربی) موظف است مطالبی در خصوص تفسیر آیات قرآن (برگرفته ار تفاسیر معتبر) و سایر مطالب مورد نیاز را در قالب دو سخنرانی به سایر مربیان و کمک مربیان ارائه نمایند و پس از آن به پرسش‌های احتمالی آنان پاسخ دهند.
   • در دور جدید فعالیت‌های مکتب تلاش بر آن است که در ضمن آموزش‌های روخوانی، روانخوانی و قرائت توجه بیشتری به حفظ و مفاهیم با رویکرد تربیتی شود. (ان‌شاء‌الله)