استفاده از فناوری، امروزه در کشورهای در حال توسعه بیش از گذشته مورد توجه قرار دارد و در بیشتر جوامع شهروندان با استفاده از فضای سایبری خدمات مورد نیاز را در کوتاهترین زمان و بدون اتلاف وقت در صفوف طولانی دریافت می کنند.

پیشتر برای پرداخت پول در معاملات یا خرید و فروش کالای تجاری باید متقاضی انبوهی از وجه نقد را با خود حمل می کرد ولی هم اینک در کمتر از چند ثانیه می توان سپرده مورد نیاز را با استفاده از سیستم رایانه ای به هر شماره حسابی در هر جایی از کشور واریز کرد.

با فراهم شدن چنین بستری اذهان بر این سمت و سو هدایت شد که دیگر سرقت و دست اندازی به اموال مردم کمتر می شود ولی به موازات الکترونیکی شدن نقل و انتقال وجه نقد، کلاهبرداری و سرقت نیز جامه نو به تن کرده و همتراز با دیگر بخش ها و گاهی جلوتر از آنها پا در مسیر پیشرفت گذاشت.

رصد اخبار و اطلاعات نشان می دهد، کم نیست اخباری که روزانه از سوی مراجع مسوول در زمینه تخلیه حساب بانکی افراد توسط افراد سود جو و فرصت طلب بر سایت ها و روزنامه ها انعکاس می یابد و این اخبار دغدغه و نگرانی استفاده کنندگان از تکنولوژی را بیشتر می کند.

استفاده از کارت خوان یا ˈپوزˈ مرسوم ترین نوع پرداخت هزینه کالا از سوی مشتری است به گونه ای که افراد برای پرداخت حداقل هزینه ها نیز از این سیستم بهره می گیرند.

با نگاهی به روند استفاده از این فناوری می توان دریافت که در بیشتر فروشگاه ها به جای اینکه سیستم کارت خوان در اختیار مشتری قرار گیرد فروشنده کارت عابر بانک را از مشتری دریافت کرده و بلافاصله درخواست رمز نیز می کند.

بیشتر فروشندگان ، دستگاه کارت خوان را در محل های غیر قابل دسترس خریدار قرار می دهند بر همین اساس در چنین مواقعی خریدار مجبور به فاش کردن رمز کارت خود و ارائه آن به فروشنده است این در حالیست که همواره بر محرمانه بودن رمز تاکید شده و حتی موقع دریافت کارت از بانک، رمز آن در پاکت دربسته ای تحویل متقاضی می شود.

فاش شدن رمز بانکی به منزله هدیه کلید ورود به سپرده بانکی به افراد شیاد و کلاهبردار است و چه بسا به علت اعتماد نابجا به خریدار دردسرهای بزرگی متوجه دارندگان و استفاده کنندگان از کارت عابر بانک شود.

قرار دادن رمز بانکی در اختیار فروشنده در حالی به امری عادی و طبیعی روزانه مبدل شده که حتی برخی بانک ها نیز با پیروی از این رسم غلط ، از مشتریان به هنگام واریز وجه قسط یا هر نوع واریزی دیگر توسط عابر بانک ، از آنها رمز بانکی مطالبه می کنند.

مسیر اشتباهی که در نهایت به خالی شدن حساب بانکی افراد منتهی می شود را می توان با رعایت چند نکته و یادگیری نحوه صحیح استفاده از این تکنولوژی، برای افراد سودجو و فرصت طلب مسدود کرد.

فاش نکردن رمز بانکی، ننوشتن گذرواژه در کنار کارت عابر بانک، ارسال نکردن شماره حساب و رمز بانکی و ذخیره نکردن آن در تلفن همراه و تغییر مداوم گذرواژه در بازه های زمانی راهکارهای مناسب برای حفاظت از سپرده بانکی است .

خریداران باید کارت بانکی خود را شخصا در دستگاه کارت خوان کشیده و خودشان رمز را وارد کنند همچنین هیچ گاه و در هیچ شرایطی کارت و رمز بانکی را در اختیار فرد دیگر یا فروشنده قرار ندهند و از انتخاب شماره شناسنامه، تاریخ تولد، شماره همراه برای رمز عبور پرهیز کنند و این موضوع در قالب دستور العمل به بانکها مورد تاکید قرار گیرد و اصناف مختلف نیز با توجه اینگونه کلاهبرداری ها بر عملکرد اعضا نظارت داشته باشند.

همچنین شهروندان قبل از اتمام پردازش و خاتمه عملیات بانکی رسید را دریافت و آنها را برای مقایسه با ریز تراکنش های بانکی نزد خود محفوظ بدارند و در صورت ناموفق بودن تراکنش، رسید مربوطه را تا حصول اطمینان از کسر نشدن وجه از حساب خود، نگهداری کنند.

علیرضا جهانگیری