به گزارش نافع، دليل نامگذاری خیابان باباطاهر به لا اله الا الله اين بوده كه گورستان اصلي شهر در محله باباطاهر تا انتهاي محل فعلي باغ ايراني بوده است و مردم هنگام تشييع اموات ذكر لا اله الا الله سر مي‌دادند، به همين دليل در اذهان مردم اين خيابان به اين اسم ماندگار شده بود.
همچنين به خاطر گورستان قديمي شهر در كنار زينبيه همدان كه از ميدان فلسطين تا يادمان عين‌القضات است را محله اهل قبول (اهل قبور) مي‌گفتند، در آن محل غسالخانه‌اي نيز وجود داشت، به تدريج و به مرور زمان گورستان متروكه شده و به جاي آن ساختمان‌هاي جديد با كاربري‌هاي مختلف ساخته شد.
در مسير ميدان امامزاده عبدالله تا ميدان عين‌القضات مسجد گنبد علويان كه درست پشت گنبد است واقع شده كه ساخت آن مربوط به دوره قاجار يا حداكثر صفويه است، مرحوم حجت‌الاسلام محسن محقق سال‌هاي سال در آن مسجد نماز مي‌خواند، به اين مسجد «مسجد پاي گمذ» يعني كنار گنبد هم مي‌گويند.
به طرف پايين كه حركت كنيم گنبد علویان و درست آن سوی خیابان کوچه ای وجود دارد که به کوچه قصابان و محله کوی قصابان معروف است کوچه ای که روزگاری قصاب های زیادی در این محل مشغول امرار معاش بودند و امروزه تنها یادی از آنها باقی مانده است.
 

در گذشته نامگذاری کوچه ها علت و دلیل خاصی داشته که پیدا کردن آنها را راحت تر می کرده است بسیاری از کوچه ها و محلات همدان به مناسبت افرادی که در آن محل به کار خاصی مشغول بودند نامگذاری می شده است.
یکی از همین محلات قدیمی که به گفته ی برخی اهالی از محلات اعیان نشین سابق هم بوده است کوچه قصابان است کوچه قصابانی که باز هم به گفته اهالی، سابق بر این قصاب های زیادی در آن کسب روزی می کردند  اما الآن حتی یک مغازه ی قصابی هم ندارد.
محله کوی قصابان از یک طرف به خیابان خبرنگار و از طرف دیگر به خیابان فرعی باباطاهر منتهی می شود.

مصطفی نظرپور، 52 ساله، نه ساکن محل است نه در اینجا مغازه دارد با او درحالی گفتگو می کنیم که در ماشین نشسته و منتظر است تا دخترش از دبیرستان نرگس خارج شود.
او با اشاره به خانه های قدیمی که دیگر کسی در آنها سکونت ندارد اینطور می گوید: اینکه بگوییم نباید به ساختمان و بافت محلات دست زد و آنها را همانطور که هست باقی گذاشت نه شدنی است و نه حرف درستی است، بالاخره شکل جدید زندگی  بر نمای محلات هم تاثیر می گذارد اما می توان بناهای قدیمی را در کنار مقاوم سازی حفظ کرد.
آقای نظرپور ادامه داد: آنطور که شنیده ام این طرح در 3 محله ی همدان در حال اجراست، اگر بشود این طرح را در محلات دیگر هم اجرا کرد کمک بسیاری به حفظ بافت بومی شهر می شود.
وی که بازنشسته ی آموزش و پرورش است ادامه می دهد: محلات قدیمی در هر شهری نماد هویت مردم آن شهر است، بنابراین باید این محلات را از تخریب حفظ کرد، توجه به بافت سنتی محلات علاوه بر مزیت های فرهنگی به لحاظ اقتصادی هم به صرفه است چرا که می تواند گردشگران زیادی را به خود جذب کند.
او صحبت هایش را اینطور تمام می کند: همانطور که خودتان هم می دانید بسیاری از خیابان ها دیگر رنگ و بویی از فرهنگ و معماری ایرانی و اسلامی ندارد و بسیاری از کوچه محل های قدیم به پارکینگ ماشین یا مرکز خرید تبدیل شده است.
 

خانم ستاری هم که از بچگی در این محل بوده است از دوران کودکی و از آسید علی طباطبایی می گوید: ایشان پیش نماز مسجد این محله بودند و از اینکه مردم محله ارادت زیادی به ایشان داشتند.
این مادر 65 ساله و خانه دار با یاد کردن ایران نانی که سال ها نان اهالی محل را تأمین می کرد لبخندی بر لبانش نشست و گفت: یادش بخیر ایران خانم یا همون ایران نانی سال های سال نانهای تنوری را این مجل درست می کردن که الان بعد از گذشت چندین سال هنوز مزه آن نان تنوری با آن بوی دودش زیر زبانم مانده است.
او مکثی می کند و می گوید: خودش با همسرش هر دو این کار را انجام می دادند ولی الان سال هاست از آنها خبر نداریم به محله دیگری نقل مکان کرده اند.
 

مریم رهبری هم که 40 سال است در این محله ساکن است ، می گوید: اجداد من در این محله بوده اند، پدر خدابیامرز می گفتند اولین خانه هایی که در همدان ساخته شدند در این محله بوده است.
او مسجد آیت الله طباطبایی و مسجد خاور باجی را از نعمت های این محله می داند و ادامه می دهد: مسجدي به نام خاورباجي اینجا وجود دارد، نمی دانم ولی همانطور که از مادرم شنیده ام  خاورباجي نام خانم واقف آن بوده و در حال حاضر اين مسجد محل برگزاري يكي از هيأت‌هاي حسيني است.
خانم رهبری اضافه می کند: به این مسجد، مسجد زمين فراخه هم نام گفته می شود، اين مسجد زيبا و قديمي، داراي سقف ضربي است و مرحوم حجت‌الاسلام حبيب‌الله ديني سال‌هاي سال در اين مسجد نماز مي‌خواندند و امروزه به مسجد خاتم‌الانبياء نامگذاري شده است.
 

کریم زندی هم 25 سالی است در این محل نانوایی دارد و نانوایی اش درست در کنار مسجد طباطبایی است از بروبیای اهالی محله به خصوص قدیمی های و هیات دارها به این مسجد می گوید و با لحن جدی اضافه می کند: این مسجد واقعا قلب این محله است، ماه محرم برو بیایی دارد.
 
حسن مخدومی هم که مشغول نان جمع کردن است در ادامه صحبت های آقای زندی ادامه می دهد: در این محله ابتداي كوچه قصابان سيدعلي طباطبايي يا مسجد شهيد مطهري قرار دارد، بنيانگذار اين مسجد مرحوم حجت‌الاسلام سيد علي طباطبايي يزدي بود، پس از انقلاب، انجمن اسلامي شهيد مطهري در آن مسجد داير و فعاليت مي‌كرد، به همين دليل براي معرفي بيشتر انجمن و فعاليت‌هاي آن پرده‌اي بر سر در مسجد نصب كرده بودند، از قضا اين پرده روي اسم مسجد افتاده بود و تا مدت‌ها مردم تصور مي‌كردند اسم مسجد شهيد مطهري است و اينگونه اسم مسجد از سيد علي طباطبايي خود به خود به نام شهيد مطهري تغيير كرد، البته اكنون همان نام اول منقوش و بر اعلاميه‌ها قيد مي شود.
او اضافه کرد: حسينيه كوي قصابان كه دو تا مركز فعاليت دارد؛ يكي در خود حسينيه و ديگري در همين مسجد است.
آقای مخدومی که از بچگی در این محل ساکن است، می گوید: در این حسینیه که بسیار قدیمی و فعال است، برادران ثابت‌قدم و حاج مرادعلي ارغوان و بعضي ديگر از فعالان حسينيه كوي قصابان هستند، اين هيأت روزهاي سوم عاشورا بيشترين فعاليت را دارد و به قولي در تاسوعا و عاشورا هيأت كمكي و روز سوم هيأت اصلي هستند و به طور مفصل برنامه دارند.

مهدی بهادربیگی 34 ساله هم کم آنسوتر که مغازه خواروبار فروشی دارد از حال و هوای محل و از شغل پدرش در این محله می گوید: این مغازه پدرم است که قبلا به زنجیربافی مشغول بوده است و ادوات کشاورزی را می ساخته اما رفته رفته این شغل منسوخ شد و الان هم خودتان ملاحظه می کنید که اینجا تبدیل به خواربار فروشی شده است.
او درباره وجه تسمیه این محله به نام قصابان می گوید: در زمان قدیم بنا به گفته پدر و مادرم و بزرگان محل اینجا تعدادی قصابی وجود داشته که الان حتی یک مغازه هم باقی نمانده است.
آقای بهادربیگی ادامه می دهد: زمان های قدیم این محله، محله اعیان نشینی بوده که بیشتر خانه ها به شکل ارباب و رعیت بوده و خان های این محل زیاد بوده اند که در حال حاضر یا مرحوم شده اند و یا به خارج از کشور سفر کرده اند، حتی بعضی از خانه های آنها همانطور دست نخورده و یا به شکل مخروبه و قدیمی باقی مانده است.
او که درسش را تمام کرده از درباره مدرسه عفافی که حالا به اسم نرگس تغییر نام پیدا کرده است، می گوید:  قبلا از اینکه این مکان مدرسه شود خانه ای قدیمی بوده که صاحب آن آنجا را مکانی برای غذا دادن به هیئت های عزاداری تبدیل کرده بود که به مرور پس از فوت صاحب این مکان تغییر کاربری داده و الان هم به مدرسه دخترانه تبدیل شده است.

از لابه لای صحبت های اهالی محل فهمیدیم که این محله حدود 40 شهيد تقديم انقلاب اسلامي و كشور كرده‌اند، بعضي از نخستين شهيدهاي دوران انقلاب كه از اهالي همين محل بودند مانند شهيدان شكر‌الله اردلان، سيد محمد حسيني در دوران دفاع مقدس و هم سرداران بزرگ و شجاعي مانند صمد يونسي و حميد غني‌زاديان تقديم كشور كردند.

فرشته درهم فروش