پایگاه خبری تحلیلی نافع: هفته دفاع مقدس، فرصتی دیگر برای یادآوری روزهای مقاومت و بررسی وقایع آن زمان است که در گفتگو با یکی از پژوهشگران در5 بخش  بیان می‌شود:

این پژوهشگر دفاع مقدس می‌گوید:  پیش از هجوم عراق لشكر 92 زرهي خوزستان با تيپ 2 زرهي در منطقه عين‌خوش و فكه تا سوسنگرد و تيپ 1 زرهي از منطقه سوسنگرد تا كوشك و طلائيه و تيپ 3 زرهي در منطقه شلمچه و تيپ 37 زرهي شيراز در چنانه و برغاز و دوسالك مستقر بودند.

رضا ميرزایی می‌افزاید: منطقه شلمچه به لحاظ نزديكي به بصره و خرمشهر براي دو كشور اهميت ويژه‌اي داشت. عراقي‌ها پیش از انقلاب به منظور دفاع از بصره، كانال‌هاي عريض و طويل  ایجاد کرده بودند که از مهم‌ترين آن‌ها، كانال "زوجي" يا "دورديفه" به طول 8 كيلومتر و عرض 40 متر و كانالي به نام "پرورش ماهي" به طول 29 و عرض یک كيلومتر بود.

وی ادامه می‌دهد: ايران نیز متقابلا در نوار مرزي شلمچه به طول 90 كيلومتر 32 دژ ایجاد كرده بود كه فاصله بين هر دژ 3 كيلومتر بود. پیش از انقلاب، داخل هر دژ 12 نفر نيرو بود و در هنگام هجوم عراق در هر دژ 6 نفر مستقر بودند كه جمع كل نيروها 175 نفر در قالب گردان‌هاي ژاندارمري 151 دژ، 165 مكانيزه و 232 تانك بودند.

ميرزایی بیان می‌کند: مركز فرماندهي دژها در 7 كيلومتري مرز شلمچه بود در آن موقع، ژاندارمري در كل منطقه 120 قبضه توپ 106 داشت و فرماندهان دژها، سرگرد شهيد مصطفي كبريايي و سرهنگ جانباز علي قمري و سروان شهيد علي زارعي‌پناه بود. در هنگام هجوم عراق، علي قمري به همراه 3 نفر اسير شده و به جزيره ‌ام‌الرصاص برده مي‌شوند، اما پس از 24 ساعت فرار مي‌كنند. همچنین در هنگام هجوم عراق به شلمچه، همه پاسداران به همراه نيروهاي مردمي در شلمچه حاضر شده و با يك جنگ نابرابر 7 روز عراقي‌ها را در مرز متوقف مي‌كنند.

وی اضافه می‌کند: در استراتژي رژيم بعثي عراق، تصرف 3 روزه خوزستان طرح‌ريزي شده بود. عراقي‌ها در اين طرح 5 لشكر قدرتمند را به عنوان خط‌شكن و پيشتاز وارد عمل كرده و در حين انجام عمليات 45 تيپ مستقل پياده، زرهي و مكانيزه را به تدريج به ميدان آوردند. در نهايت رژيم بعثي عراق با 5 لشكر قدرتمند و 45 تيپ مستقل قصد تصرف خوزستان را داشت كه با فداكاري‌ها و عمليات‌هاي شهادت‌طلبانه با شكست روبرو شدند.

جنگ در استان ايلام

این رزمنده دفاع مقدس می‌گوید: استان ايلام با 425 كيلومتر، طولاني‌ترين مرز مشترك را با عراق دارد اين منطقه براي رژيم عراق به لحاظ نزديكي به بغداد اهميت ويژه‌اي داشت و همچنين مهم‌ترين مسير ارتباطي خوزستان و ايلام از طريق مهران- دهلران به شمال خوزستان است. منطقه مرزي ايلام از قديم‌، مورد مناقشه بين ايران و عراق بوده و پس از پيروزي انقلاب رژيم عراق بارها اين مناطق را مورد تعرض قرار داده بود.

میرزایی ادامه می‌دهد: ارتش رژيم عراق در تاريخ 31 شهريور 1359 تحت فرماندهي سپاه دوم با لشكر 2 پياده و 10 زرهي و 1 مكانيزه و تيپ‌هاي 10 و 37 زرهي و با پشتيباني آتش سنگين توپخانه، هجوم سراسري خود را از سه محور اصلي به استان ايلام آغاز كرد.

وی اضافه می‌کند: ماموريت دشمن در اين هجوم تصرف ارتفاعاتي بود كه در قرارداد 1975 الجزاير شاه ايران به عراق واگذار كرده، اما تحويل نداده بود. در اين قرارداد بين شاه ايران و رژيم عراق توافق شده بود؛ بخشي از خاك مرزي استان ايلام از جمله ارتفاعات ميمك و منطقه حلاله و پاسگاه حلاله، ارتفاع و زنان، ارتفاع و پاسگاه شينو انجيره تا محدوده‌ي پاسگاه شورشيرين در قبال حاكميت ايران بر اروندرود به عراق واگذار شود كه تحويل آن تا پيروزي انقلاب به تاخير افتاده و در نهايت تحويل دولت عراق داده نشد.

میرزایی بیان می‌کند: ماموريت ديگر دشمن، تصرف بخش‌هاي مهم اين سرزمين به ويژه جاده‌هاي مهم ايلام- مهران و دهلران- ذزفول بود تا به اين وسيله ارتباط اصلي استان ايلام با استان خوزستان قطع شود؛ ضمن آنكه اشغال اين مناطق بغداد را از خطر حمله ايران دور مي‌كرد. در اصل، اهداف عراق در هجوم به ايلام، تصرف بخش‌هاي مناطق نفت‌خيز جنوب استان بود تا اين مناطق را به صورت يكپارچه از شمال و جنوب به هم متصل سازد.

وی می‌گوید: در محور يكم، نيروهاي عراقي از سمت شرق و شمال صالح‌آباد و ميمك پيشروي خود را آغاز كرده و ارتفاعات ميمك، شيار ني‌خزر و منطقه شينو، فصيل، گركني، كوگچ، كاسه كاف، دشت ليك، آبگرم، تلخاب و پاسگاه‌هاي كاني شيخ و بازرگان را تصرف كردند.

میرزایی ادامه می‌دهد: در محور دوم، نيروهاي عراقي از سمت شهرهاي زرباطيه و بدره عراق پيشروي خود را آغاز كرده و شهر مهران و پاسگاه‌هاي رضاآباد، محسن‌آباد، بهرام‌آباد، آبزيادي و ارتفاعات زيل، كولك، دشت مثلثي، بان رحمان، گربور، قلاويزان، حمرين و ارتفاع كله‌قندي را در 2/7/59 تصرف كردند و جاده مهم مهران- دهلران قطع شد. عراقي‌ها در اين مناطق تا عمق 20 كيلومتري پيشروي كردند.

وی اضافه می‌کند: محور سوم نيروهاي عراقي در شمال خوزستان از طريق دهلران، موسيان و فكه پيشروي خود را آغاز كردند. شهر و روستاهاي دهلران، موسيان، فكه، چيلات و مناطق وسيعي از دشت عباس و امامزاده عباس و عين‌خوش و پادگان عين‌خوش، پيچ‌انگيز، چم سري ربوط، مناطق نفتي بيات- پاسگاه‌هاي مرزي و رودخانه دويرج و سيمره و جاده‌هاي مهم مهران- دهلران و دزفول- دهلران را در 3/7/59 به تصرف درآوردند. در هنگام هجوم عراق، تيپ 2 زرهي از لشكر 92 خوزستان و تيپ 37 زرهي شيراز و سپاه دزفول در منطقه مستقر بودند..

ادامه دارد...

سمیه مظاهری