به گزارش پایگاه خبری تحلیلی نافع؛ در اخبار منتشر شده روزهای اخیر مسئولان حوزه نفتی مکرراً اظهار کرده اند که:
«قبل از آن که حجم ذخایر بنزین به به خط قرمز برسد باید بنزین وارد کنیم».
بیژن زنگنه ـ وزیر نفت ـ هفته جاری از آغاز واردات اندک بنزین خبر داد و تاکید کرد:
«در شرایط فعلی نیازمند واردات مقدار کمی بنزین به منظور اکتان افزایی و جوابگویی برای مصرف تا پایان سال هستیم.»
طبق این اظهارات در شرایط فعلی با کسری بنزین مواجه هستیم؛ به طوری که مسئولان معتقدند:
از ابتدای سال جاری تاکنون متوسط مصرف بنزین در ایران با رشدی نزدیک به 7 درصد به حدود 70 میلیون لیتر در روز رسیده که با توجه به آغاز دور جدید سفرهای تابستانی متوسط مصرف بنزین معمولی و بنزین سوپر کشور از مرز 75 میلیون لیتر در روز گذشته است.
ورود سالانه بیش از یک میلیون دستگاه خودروی جدید به ناوگان حمل و نقل کشور، تثبیت سهمیه و قیمت‌ بنزین و البته قاچاق این فرآورده نفتی به دلیل بالا بودن نرخ آن در کشورهای همسایه، ازمهم‌ترین دلایل افزایش افسارگسیخته مصرف بنزین از ابتدای سال جاری است.
اما نکته مهم آن که، در قانون بودجه سال 92، رقم واردات بنزین صفر است؛ یعنی برای وزارت نفت برای واردات بنزین ردیف بودجه ای یا اعتباراتی در نظر گرفته نشده است. به همین دلیل است که این روزها احتمال تهاتر نفت سنگین ایران با بنزین سوپر پالایشگاه‌های هندی به‌جای دریافت ارز روپیه قوت گرفته است.
در همین راستا توجه و تأمل در نکات زیر ضروری است:
در سیستم اقتصادی کشور بنزین یک کالای استراتژیک محسوب می شود و قیمت این فرآورده نفتی یکی از کلیدی ترین قیمت‌های نظام اقتصادی کشور است. با اعمال هرگونه تغییری در قیمت آن، قیمت سایر کالاها دستخوش تغییرات خواهد شد.
بعد از شکل گیری نظام اسلامی، دولت هایی که بر سر کار آمدند که با توجیه به صرفه نبودن اقتصادی، برای سرمایه گذاری در توسعه و خودکفایی در تولید این کالای اساسی اقدام جدی نکردند و راه را برای آسیب پذیری هرچه بیش‌تر نظام اقتصادی هموار کردند.
به دنبال این وابستگی شدید کشور به واردات این کالای استراتژیک، دشمنان از این نقطه ضعف سیستم اقتصادی کشور بهره بردند و تحریم بنزین را یکی از محورهای اصلی تحریم های فلج کننده و هوشمند خود قرار دادند. به طوری که بعد از تصویب قانون جامع تحریم ایران و منع شرکت های آمریکایی از صدور فرآورده های نفتی پالایش شده از جمله بنزین به ایران، رسانه های غربی از این نوع تحریم، به عنوان "گلوله سفید" یاد می کردند. با امید آن که بتوانند با همین گلوله ضربه مهلک و نهایی را به اقتصاد ایران وارد کنند.
البته با همه این تهدیدات و مشکلات در تیرماه سال 90 با راه اندازی فاز دوم پالایشگاه شازند امام خمینی، ایران در تولید بنزین سوپر به خودکفایی کامل رسید.
با خود کفایی در تولید این محصول استراتژیک علاوه بر نجات اقتصاد کشور از فشار هزینه‌های چند میلیارد دلاری برای واردات بنزین، مهم‌ترین مولفه تحریم ها نیز خنثی شد.
بسیاری از کارشناسان معتقد بودند خودکفایی در تولید بنزین علاوه بر اینکه باعث می شود اصلی ترین محور تحریم‌ها برای اعمال فشار غرب به ایران پشت سر گذاشته شود دستاوردهای ارزشمندی چون ایجاد فرصت‌های شغلی، صرفه جویی‌های کلان ارزی و به‌کار گیری ظرفیت و توان متخصصین بومی را برای نظام اقتصادی کشور به ارمغان آورده است.
در همان زمان رسانه های دنیا برای انتشار این خبر مهم از پیشرفت های نظام جمهوری اسلامی ایران، از چنین مضامینی استفاده کردند:
هر عقل سلیمی می‌تواند برآورد کند، کشوری که در این مدت کوتاه توانسته طرحی به این بزرگی را انجام دهد، قطعاً در بلندمدت علاوه بر حل مشکلات خود نیاز کشورهای دیگر را نیز می‌تواند تأمین کند.( پایگاه خبری رویترز)
اما در همان روزها بسیاری از رسانه های معاند و البته برخی رسانه های داخلی که هم‌صدایی با رسانه های غربی را اولویت کاری خود قرار داده بودند، به جای تشویق و ترغیب برای دستیابی به چنین موفقیت بزرگی، به ارائه تحلیل هایی مبنی بر اشکال و ایراددار بودن طرح پرداختند و برمصرانه بر بی کیفیت بودن بنزین تولید شده تأکید می کردند به طوری که راستای القای فضای یأس و نا امیدی و اشکال تراشی برای این موفقیت مهم از هیچ کوششی دریغ نکردند.
حال امروز با انتشار اخبار از سر گیری واردات بنزین سئوال مهمی که به ذهن می رسد این است که آیا با واردات مجدد بنزین قرار است با تجربه شیرین خودکفایی و وابسته نبودن به واردات این محصول استراتژیک و البته پیامدهای مهم آن برای اقتصاد کشور خداحافظی کرد؟
مسلماً برای حل و جبران کسری ها، آسان ترین راه واردات و رفع موقتی نیاز است؛ اما باید دانست که همیشه آسان ترین راه، کم هزینه ترین و منطقی ترین راه نیست. بر همین مبنا پیشنهاد می شود برای حل بحران پیش رو مسیرهای دیگر هم‌چون تسریع در راه اندازی پالایشگاه های اصفهان و تبریز در دستور کارمسئولان قرار گیرد تا با افزایش تولید این مصول استراتژیک، نیازی به واردات و البته تحمل عواقب و هزینه های واردات بنزین نداشته باشیم.
فاطمه علیزاده؛ کارشناس اقتصادی